نتیجه‌گیری
قهوه عربیکا نه تنها به دلیل طعم و کیفیت منحصربه‌فردش، بلکه به خاطر تاریخچه و تأثیر آن بر فرهنگ قهوه در جهان، جایگاه ویژه‌ای دارد. درک ویژگی‌های این نژاد به مصرف‌کنندگان کمک می‌کند تا تجربه‌ای بهتر و آگاهانه‌تر از نوشیدن قهوه داشته باشند.
زمان مطالعه5 دقیقه
می پسنـدم0
اندازه متن12
قهوه، نوشیدنی‌ای که از دیرباز به عنوان یکی از محبوب‌ترین و پرمصرف‌ترین نوشیدنی‌های جهان شناخته شده است، نقش مهمی در زندگی روزمره افراد و همچنین اقتصاد جهانی ایفا می‌کند. با وجود تنوع در روش‌های تهیه و مصرف آن، یکی از جنبه‌های کمتر شناخته‌شده اما بسیار تاثیرگذار قهوه، نژاد های قهوه است که مبنای اصلی طعم، کیفیت و ویژگی‌های منحصر به فرد هر فنجان قهوه را شکل می‌دهند.
نژادهای قهوه، از جمله عربیکا، روبوستا و گونه‌های کمتر شناخته‌شده دیگر مثل قهوه اکسلسا و لیبریکا، هر کدام داستانی منحصربه‌فرد دارند که تحت تاثیر عوامل زیست‌محیطی، جغرافیایی و فرآیندهای کشاورزی قرار گرفته است. در این مقاله، به بررسی نژادهای مختلف قهوه، ویژگی‌های خاص آنها و اهمیت شناخت این نژادها در انتخاب و تجربه قهوه خواهیم پرداخت.
با معرفی انواع نژاد قهوه + معرفی ویژگی ها و طعم و… با ما همراه باشید.
عربیکا روبوستا لیبریکا اکسلسا نژاد های قهوه هستن که عربیکا و روبوستا اقتصادی و پر مصرف ترند.
عربیکا کم کافئین است و طعم میوه ای و کمی ترش دارد و روبوستا کافئین زیاد و طعمی تلخ و شکلاتی دارد
قهوه کوپی لواک که توسط گربه زباد اندونزیایی هضم میشود و به فروش می رسد.
فهرست مطالب
نژادهای قهوه شامل دو گونه اصلی عربیکا و روبوستا هستند که بیشترین سهم تولید جهانی را به خود اختصاص داده‌اند. عربیکا با طعمی ملایم و عطر پیچیده، در ارتفاعات کشت میشود و به دلیل کیفیت بالا، محبوبیت بیشتری دارد. روبوستا با طعمی تلخ‌تر و کافئین بیشتر، مقاوم‌تر به شرایط سخت و آفات است. گونه‌های دیگری مانند لیبریکا و اکسلسا نیز وجود دارند که کمتر شناخته شده اما جذاب هستند.
قهوه عربیکا (Coffea Arabica) یکی از محبوب‌ترین و پرمصرف‌ترین نژادهای قهوه در جهان است که حدود 60 تا 70 درصد تولید جهانی قهوه را تشکیل می‌دهد. این نژاد در ارتفاعات بالاتر (900 تا 2000 متر) کشت میشود و به دلیل شرایط آب‌وهوایی خاص، دانه‌هایی با طعم پیچیده، اسیدیته ملایم و عطر دلپذیر تولید می‌کند.
عربیکا نسبت به بیماری‌ها و آفات حساس‌تر است و به مراقبت بیشتری نیاز دارد، اما کیفیت بالای آن، جایگاه ویژه‌ای در بازار قهوه برایش به ارمغان آورده است. این نژاد معمولاً در کشورهای آمریکای لاتین، آفریقا و آسیا تولید میشود و به دلیل تنوع طعمی‌اش، انتخاب اول بسیاری از دوستداران قهوه است.
عربیکا به عنوان اولین نژاد قهوه‌ای که به صورت تجاری کشت شد، تاریخی غنی دارد. منشأ این نژاد به کوه‌های مرتفع اتیوپی بازمی‌گردد، جایی که به صورت وحشی رشد می‌کرد. بعدها این گیاه از طریق یمن به خاورمیانه، اروپا و سایر نقاط جهان منتقل شد. عربیکا از لحاظ تاریخی نقش کلیدی در توسعه تجارت قهوه و فرهنگ آن در جهان ایفا کرده است.
عربیکا در ارتفاعات بالاتر (بین 900 تا 2000 متر بالاتر از سطح دریا) رشد می‌کند. این ارتفاعات باعث میشود که گیاه در دماهای خنک‌تر (15 تا 24 درجه سانتی‌گراد) و با رطوبت مناسب پرورش یابد. چنین شرایطی رشد آهسته‌تر دانه‌ها را به دنبال دارد که موجب افزایش کیفیت و پیچیدگی طعمی آنها میشود.
عربیکا معمولاً در مناطقی که دارای خاک غنی، زهکشی مناسب و بارش کافی هستند، مانند کشورهای آمریکای لاتین (برزیل، کلمبیا)، آفریقا (اتیوپی، کنیا) و آسیا (یمن، هند) کشت میشود.
دانه‌های عربیکا به دلیل رشد در ارتفاعات بالا، تنوع وسیعی از طعم‌ها را ارائه می‌دهند. این ویژگی‌ها باعث شده که قهوه عربیکا در میان مصرف‌کنندگان حرفه‌ای و دوستداران قهوه، محبوبیت بیشتری نسبت به نژاد روبوستا داشته باشد.
برخی از ویژگی‌های اصلی طعمی آن عبارتند از:
عربیکا بیش از 60 درصد از تولید جهانی قهوه را به خود اختصاص داده است.
کشورهای اصلی تولیدکننده این نژاد عبارتند از:
عربیکا به دلیل کیفیت بالا، انتخاب اصلی برای تولید قهوه‌های تخصصی (Specialty Coffee) است. در صنعت قهوه، بسیاری از برندهای لوکس و کافی‌شاپ‌های معروف، قهوه‌های تهیه‌شده از دانه‌های عربیکا را به مشتریان خود ارائه می‌دهند.
قهوه عربیکا نه تنها به دلیل طعم و کیفیت منحصربه‌فردش، بلکه به خاطر تاریخچه و تأثیر آن بر فرهنگ قهوه در جهان، جایگاه ویژه‌ای دارد. درک ویژگی‌های این نژاد به مصرف‌کنندگان کمک می‌کند تا تجربه‌ای بهتر و آگاهانه‌تر از نوشیدن قهوه داشته باشند.
به طور کلی، قهوه عربیکا با طعم و عطر منحصر به فرد، کیفیت بالا و مصرف گسترده، یکی از محبوب‌ترین و معروف‌ترین نژاد قهوه در جهان است.
مشاهده انواع قهوه عربیکا
قهوه روبوستا، (Coffea Canephora) یکی از اصلی‌ترین نژادهای قهوه در جهان است که حدود 30 تا 40 درصد از تولید جهانی قهوه را تشکیل می‌دهد. این نژاد به دلیل مقاومت بالا در برابر شرایط سخت، بازدهی بالاتر و کافئین بیشتر، جایگاه ویژه‌ای در صنعت قهوه دارد.
در ادامه، ویژگی‌های مختلف روبوستا را به تفکیک بررسی می‌کنیم:
قهوه روبوستا بومی مناطق گرمسیری آفریقا، به‌ویژه در مناطق حوضه رودخانه کنگو و اوگاندا، است. این نژاد در اواخر قرن نوزدهم شناسایی شد و به دلیل مقاومت بیشتر در برابر بیماری‌ها و رشد آسان‌تر در شرایط سخت‌تر، به سرعت در بسیاری از مناطق گرمسیری جهان گسترش یافت.
قهوه روبوستا برخلاف عربیکا در ارتفاعات پایین‌تر (200 تا 800 متر بالاتر از سطح دریا) و در دماهای بالاتر (24 تا 30 درجه سانتی‌گراد) رشد می‌کند. این نژاد نسبت به تغییرات دما و آفات بسیار مقاوم‌تر است و در مناطقی با شرایط سخت‌تر، مانند جنگل‌های گرمسیری و زمین‌های کم‌ارتفاع، عملکرد خوبی دارد.
کشورهای اصلی تولیدکننده روبوستا عبارتند از:
دانه‌های روبوستا معمولاً به دلیل ویژگی‌های خاص خود در قهوه‌های اسپرسو، مخلوط‌ها و قهوه فوری استفاده می‌شوند. برخی از ویژگی‌های طعمی آن عبارتند از:
یکی از تفاوت‌های کلیدی روبوستا با عربیکا، میزان بالاتر کافئین در دانه‌های آن است. کافئین روبوستا بین 2 تا 2.7 درصد است، در حالی که عربیکا حدود 1.2 تا 1.5 درصد کافئین دارد. این میزان کافئین بیشتر باعث شده که روبوستا در برابر آفات مقاوم‌تر باشد.
روبـوستا همچنین حاوی کلروژنیک اسید (CGA) بیشتری است که به مقاومت در برابر بیماری‌ها و تلخی طعم آن کمک می‌کند.
قهوه روبوستا به دلیل طعم تلخ‌تر و کرمای بیشتر، اغلب در موارد زیر استفاده میشود:
قهوه روبوستا به دلیل مقاومت بالا، کافئین بیشتر و تولید اقتصادی، یکی از نژادهای کلیدی در صنعت قهوه است. هرچند که به دلیل تلخی و عطر کمتر، معمولاً جایگاه پایین‌تری نسبت به عربیکا دارد، اما نقش آن در تولید قهوه فوری، اسپرسو و مخلوط‌ها غیرقابل انکار است. شناخت روبوستا به مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان کمک می‌کند تا از این نژاد در ترکیبات و کاربردهای مناسب بهره ببرند.
قهوه لیبریکا (Coffea Liberica) یکی از نژادهای کمتر شناخته‌شده قهوه است که به دلیل ویژگی‌های خاص خود در برخی مناطق جهان جایگاه ویژه‌ای دارد. این نژاد، که تنها حدود 2 درصد از تولید جهانی قهوه را به خود اختصاص داده، با طعم منحصربه‌فرد، مقاومت بالا و دانه‌های غیرعادی‌اش شناخته میشود.
در ادامه، جزئیات این نژاد به تفکیک بررسی میشود:
قهوه لیبریکا بومی کشورهای غرب آفریقا، به‌ویژه لیبریا، است که نام آن نیز از این کشور گرفته شده است. این نژاد در اواخر قرن نوزدهم، پس از شیوع بیماری “زنگ برگ قهوه” که مزارع عربیکا را نابود کرد، به کشورهای جنوب شرق آسیا مانند فیلیپین و اندونزی معرفی شد. در این مناطق، لیبریکا به عنوان جایگزینی مقاوم برای عربیکا مورد استفاده قرار گرفت.
لیبریکا در مقایسه با عربیکا و روبوستا، به شرایط خاص‌تری برای رشد نیاز دارد:
امروزه لیبریکا بیشتر در کشورهای فیلیپین، مالزی و برخی نقاط آفریقا کشت میشود.
ویژگی‌های ظاهری
لیبریکا با ویژگی‌های ظاهری متمایزی شناخته میشود:
ویژگی‌های طعمی و عطری
لیبریکا طعمی کاملاً متفاوت و منحصربه‌فرد ارائه می‌دهد که ممکن است برای همه خوشایند نباشد:
اگرچه سهم لیبریکا در تولید جهانی قهوه بسیار کم است، اما در برخی مناطق محبوبیت زیادی دارد:
قهوه لیبریکا به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، جایگاه ویژه‌ای در میان نژادهای قهوه دارد. این نژاد با طعمی قوی و عطری خاص، مناسب افرادی است که به دنبال تجربه‌ای متفاوت در دنیای قهوه هستند. هرچند که تولید محدود و دسترسی دشوار، محبوبیت آن را کمتر از عربیکا و روبوستا کرده است، اما لیبریکا همچنان به عنوان یک نژاد خاص و متمایز در صنعت قهوه مورد توجه قرار دارد.
با این حال، قهوه لیبریکا به دلیل ویژگی های خاص خود، هنوز هم علاقه مندانی دارد که به دنبال تجربه مزه های جدید و منحصر به فرد در قهوه هستند.
قهوه لیبریکا چیست را بخوانید.
قهوه عربیکا و روبوستا دو نژاد اصلی قهوه با ویژگی‌های متفاوت هستند. عربیکا طعمی ملایم، پیچیده و اسیدیته بالاتر دارد، در حالی که روبوستا طعمی تلخ‌تر، سنگین‌تر و کافئین بیشتری ارائه می‌دهد. عربیکا در ارتفاعات بالا و شرایط حساس‌تر رشد می‌کند و برای قهوه‌های تخصصی استفاده میشود، اما روبوستا مقاوم‌تر، بازدهی بالاتر و ارزان‌تر است و بیشتر در قهوه‌های فوری و مخلوط‌ها کاربرد دارد.
قهوه عربیکا (Coffea Arabica) و روبوستا (Coffea Canephora) دو نژاد اصلی قهوه هستند که بیش از 95 درصد از تولید جهانی قهوه را تشکیل می‌دهند. هرکدام از این نژادها ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارند که آنها را برای کاربردهای مختلف در صنعت قهوه متمایز می‌کند.
در ادامه، تفاوت‌های کلیدی این دو نژاد را از جنبه‌های مختلف بررسی می‌کنیم:
نتیجه: عربیکا به شرایط آب‌وهوایی و محیطی حساس‌تر است، در حالی که روبوستا مقاوم‌تر به شرایط سخت‌تر و بیماری‌هاست.
نتیجه: کافئین بیشتر روبوستا باعث مقاومت بالاتر آن در برابر آفات و طعمی تلخ‌تر میشود.
نتیجه: عربیکا برای قهوه‌های تخصصی ترجیح داده میشود، در حالی که روبوستا معمولاً در قهوه فوری و مخلوط‌ها استفاده میشود.
عربیکا و روبوستا هرکدام ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند. عربیکا به دلیل طعم و کیفیت برتر، انتخاب اول برای قهوه‌های لوکس و تخصصی است، در حالی که روبوستا به دلیل مقاومت، بازدهی بالا و کافئین بیشتر، در محصولات مقرون‌به‌صرفه و قهوه فوری کاربرد بیشتری دارد. انتخاب بین این دو نژاد به سلیقه، کاربرد و بودجه مصرف‌کننده بستگی دارد.
فروشگاه خرید قهوه باندولینی
دانه‌های قهوه عربیکا و روبوستا تفاوت‌های ظاهری مشخصی دارند. دانه‌های عربیکا بزرگ‌تر، بیضی‌شکل و تخت با شیار مرکزی کمی خمیده هستند، در حالی که دانه‌های روبوستا کوچک‌تر، گردتر و فشرده‌تر بوده و شیار مرکزی آنها صاف‌تر است. این ویژگی‌ها به شناسایی این دو نژاد در حالت خام کمک می‌کند و ظاهر متفاوت آنها بازتابی از شرایط رشد و ویژگی‌های ساختاری آن‌هاست.
دانه‌های عربیکا به نوعی حالت کشیده‌تر و بیضی‌شکل دارند، در حالی که دانه‌های روبوستا گرد و دایره‌ای هستند.
همه دانه های قهوه دارای یک خط وسط هستند که در دانه‌های عربیکا معمولاً کمی منحنی است، در حالی که در دانه های روبوستا این خط صاف است.
دانه‌های روبوستا معمولاً تپل هستند و دو طرف دانه به نوعی لُپ دارند، در حالی که در دانه‌های عربیکا دو طرف خط وسط تخت است.
خط وسط دانه در دانه‌های عربیکا روشن است (سفید یا زرد)، در حالی که در دانه‌های روبوستا معمولاً تیره است (به رنگ دانه قهوه).
نکته مهم: این موارد لزوماً همیشه درست نیستند، زیرا در شرایط خاص ممکن است برخی از این ویژگی‌ها وجود نداشته باشند. اما برای بررسی دو دانه از این موارد به تنهایی کافی است. به عنوان مثال، در قهوه های رست بالا (رست دارک) تفاوتی بین عربیکا و روبوستا وجود ندارد؛ زیرا خط وسط آنها کاملاً تیره است.
طعم انواع نژاد قهوه به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله نوع نژاد قهوه، منشا، روش دم کردن و درجه رست طعم انواع نژادهای قهوه متفاوت است. عربیکا طعمی ملایم، پیچیده و با اسیدیته بالا دارد، که معمولاً شامل نت‌های میوه‌ای، گلی و شکلاتی است. روبوستا طعمی تلخ‌تر، سنگین‌تر و کمتر پیچیده دارد، با نت‌های خاکی و چوبی. لیبریکا طعمی دودی و خاکی با ویژگی‌های چوبی و میوه‌های خشک دارد. اکسلسا ترکیبی از طعم‌های میوه‌ای، شیرین و کمی ترش با بدنی سبک تا متوسط ارائه می‌دهد و عطر ملایم و دلپذیری دارد.
با این حال، به طور کلی می توان طعم انواع نژاد های قهوه را به شرح زیر دسته بندی کرد:
1. عربیکا:
2. روبوستا:
3. لیبریکا:
لیبریکا از دیگر نژاد های قهوه کمیاب است و غالبا طعمی دودی و خاکی دارد.
4. اکسلسا:
عوامل دیگری که بر طعم قهوه تاثیر می گذارند:
قهوه بر اساس طرز تهیه انواع مختلفی دارد. قهوه اسپرسو با فشار زیاد از دانه‌های آسیاب‌شده به دست می‌آید. قهوه فرانسه از روش دم‌کردن با آب داغ و فیلتراسیون استفاده می‌کند. قهوه ترک با جوشاندن دانه‌های آسیاب‌شده در آب استفاده میشود. قهوه لاته ترکیبی از اسپرسو و شیر بخار داده‌شده است. کاپوچینو مشابه لاته است، ولی با فوم شیر بیشتر و نسبت متفاوت.
البته، هر کشوری روش‌های خاص و معروفی برای تهیه قهوه دارد. بیایید از نزدیک‌ترین روش‌های تهیه قهوه در فرانسه، اسپرسو، عربی، و ترک را بررسی کنیم:
در قهوه فرانسه، دانه‌های قهوه نسبتاً خرد می‌شوند. آب جوشانده شده به همراه قهوه در قوری ویژه‌ای به نام “فرنچ پرس” (French press) قرار می‌گیرد و برای چند دقیقه قرار می‌گیرد تا عطر و طعم قهوه به آب منتقل شود. پس از مدت مشخص، کاسه فلزی زیرین فشار داده میشود تا قهوه از دانه‌ها جدا شود.
در این روش، دانه‌های قهوه به یک خمیر فشرده فشار داده می‌شوند. آب با فشار بالا (حدود ۹ بار) و دمای بالا (حدود ۹۰-۹۵ درجه سانتی‌گراد) از دانه‌های قهوه عبور می‌یابد، که باعث استخراج کامل طعم و عطر قهوه میشود.
قهوه اسپرسو به صورت یک لقمه کوچک و غلیظ سرو میشود.
مشاهده قیمت و خرید قهوه اسپرسو 70-30 عربیکا
در این روش، دانه‌های قهوه بسیار خرد می‌شوند و در یک قوری خاص به همراه آب جوشانده شده قرار می‌گیرند. معمولاً شکر به قهوه اضافه میشود و قهوه در حرارت پایینی (نسبتاً کمتر از دمای جوش) بر روی حرارت نگهداری میشود تا طعم و عطر قهوه کاملاً استخراج شود.
در این روش، دانه‌های قهوه بسیار خرد می‌شوند و در قوری کوچکی به همراه آب جوشانده شده قرار می‌گیرند. قهوه ترک به مدت زمان طولانی‌تری (معمولاً بیش از ۱۰ دقیقه) در حرارت ملایم دم میکشد تا طعم قهوه کاملاً استخراج شود و به آرامی به سطح قوری یرسد و کف کند.
هر یک از این روش‌ها، قهوه با طعم و خواص منحصر به فردی را ارائه می‌دهند. انتخاب بهترین روش بستگی به سلیقه شما دارد، پس تجربه کنید و ببینید کدامیک برای شما مناسبتر است و طعم کدام را بیشتر دوست دارید.
لاین قهوه به مجموعه‌ای از قهوه‌های با کیفیت بالا گفته میشود که معمولاً از یک منطقه خاص، مزرعه یا حتی یک کشت خاص تهیه شده‌اند. این قهوه‌ها به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد در طعم، عطر و ویژگی‌های فرآوری از سایر انواع قهوه متمایز می‌شوند. لاین قهوه‌ها معمولاً به‌عنوان قهوه‌های تک‌خاستگاه (Single Origin) شناخته می‌شوند و در برخی موارد به‌طور خاص برای مشتریان خاص یا با ویژگی‌های خاص تولید می‌شوند.
در مجموع، لاین قهوه‌ها به علاقه‌مندان به قهوه این امکان را می‌دهند تا از طعم‌های منحصر به‌فرد و کیفیت برتر قهوه‌های خاص در مقیاس جهانی بهره‌مند شوند.
برای مطالعه جامع و دقیقتر لاین قهوه کلیک کنید
در جمع‌بندی می‌توان گفت که انواع نژاد های قهوه با ویژگی‌های خاص خود، تجربه‌های متفاوتی از طعم و عطر را برای مصرف‌کنندگان فراهم می‌آورند. از نژادهای ملایم و پیچیده مانند عربیکا تا نژادهای مقاوم‌تر و تلخ‌تر مانند روبوستا و لیبریکا، هرکدام جایگاه ویژه‌ای در دنیای قهوه دارند. همچنین، قهوه‌ها بر اساس روش‌های تهیه متنوعی مانند اسپرسو، فرانسه و لاته به شکلی جذاب‌تر و خاص‌تر سرو می‌شوند. با انتخاب مناسب‌ترین نوع قهوه و روش تهیه، می‌توان لذت بیشتری از این نوشیدنی محبوب برد.
در این مقاله طعم نژاد های قهوه نیز معرفی شد و سعی کردیم شما را آن ها آشنا کنیم.
منبع: coffee breeds
محمدرضا آذرمند هستم. نویسنده مقالات، مسئول سئو و مدیر سایت فروشگاه خرید قهوه باندولینی.
افتخار همکاری با مجموعه هایی مثل پارسی هولدینگ، پارسی پودر، پارسی پت و... را دارم.
علاقه مند به دنیای عطر و طعم قهوه و اندکی باریستا 🙂
کلیه حقوق مادی و معنوی برای این سایت محفوظ می باشد و هرگونه کپی برداری شامل پیگرد قانونی می باشد.
