قهوه ترک یکی از پرطرفدار ترین روش های دم کردن قهوه است که به سادگی با جدوه قابل انجام است. علاوه بر طعم خوب و غلیظ، به سرعت و با ابزار های ساده میتوانید آن را دم کنید.
در این مقاله طرز تهیه قهوه ترک را گام به گام توضیح داده و نکات کلیدی آن را بررسی میکنیم.
فهرست مطالب
تاریخچه قهوه ترک
-
ورود قهوه به امپراتوری عثمانی:
- قهوه برای اولین بار در قرن شانزدهم میلادی وارد امپراتوری عثمانی شد. گفته میشود که این نوشیدنی از طریق تجار یمنی به شهر استانبول (قسطنطنیه) رسید. در آن زمان، یمن یکی از تولیدکنندگان اصلی قهوه بود و از طریق بنادر این کشور، قهوه به مناطق مختلف صادر میشد.
-
تأسیس اولین قهوهخانهها:
- اولین قهوهخانهها در استانبول در سال 1554 میلادی توسط دو تاجر سوری تأسیس شد. این قهوهخانهها به سرعت به مکانی برای اجتماع، بحثهای فلسفی، شعرخوانی، و حتی انجام بازیهای تختهای تبدیل شدند. قهوهخانهها به بخشی جداییناپذیر از زندگی اجتماعی و فرهنگی در استانبول و سپس در سراسر امپراتوری عثمانی تبدیل شدند.
-
گسترش قهوه ترک به اروپا:
- با گسترش امپراتوری عثمانی و نفوذ آن به اروپای شرقی و مرکزی، قهوه ترک نیز به این مناطق معرفی شد. در قرن هفدهم میلادی، قهوه ترک به وین، پاریس و سایر شهرهای اروپایی رسید و محبوبیت پیدا کرد. به ویژه در وین، پس از شکست عثمانیها در محاصره وین در سال 1683، قهوه ترک به بخشی از فرهنگ قهوهنوشی اروپا تبدیل شد.
-
قهوه ترک در فرهنگ و سنت ها:
- قهوه ترک نه تنها یک نوشیدنی است، بلکه بخشی از سنتها و رسوم فرهنگی مردم ترکیه و دیگر مناطق است. به عنوان مثال، در ترکیه، قهوه ترک بخشی از مراسم خواستگاری است؛ جایی که عروس قهوه را برای خانواده داماد سرو میکند. همچنین، سنت فال قهوه (تفسیر نقشهای باقیمانده از دانههای قهوه در فنجان) یکی از رسوم معروف در این فرهنگ است.
طرز تهیه قهوه ترک:
برای تهیه قهوه ترک به یک لیوان آب سرد، یک یا دو قاشق پودر قهوه ترک، قهوه جوشی مثل جذوه و اگر دوست داشته باشید شکر احتیاج دارید.
برای طرز تهیه قهوه ترک یک فنجان آب سرد ترجیحا آب تصفیه شده یا معدنی را داخل قهوه جوش بریزید و به ازای هر نفر 1 یا 2 قاشق مرباخوری پودر قهوه ترک و اگر دوست دارید یک قاشق کوچگ شکر به آن اضافه کنید.
ترکیب را هم بزنید و روی حرارت ملایم قرار دهید.
حرارت زیاد و هم نزدن ترکیب در طرز تهیه قهوه ترک مهم است چون باعث میشود قهوه کف کند(فوم داشته باشد).
قهوه به تدریج گرم میشود و کف روی سطح آن شروع به تشکیل میکند. وقتی کف شروع به بالا آمدن کرد (قبل از جوشیدن)، قهوه جوش را از روی حرارت بردارید و کف ایجاد شده را به داخل فنجان بریزید.
قهوهجوش را دوباره روی حرارت قرار دهید و اجازه دهید قهوه برای مدت کوتاهی به جوش بیاید (حدود 10 تا 15 ثانیه). دقت کنید که قهوه سر نرود. پس از جوشیدن، دوباره مقداری از قهوه را به آرامی در فنجان ها بریزید، البته قبل آن چند ثانیه صبر کنید تا تفاله قهوه داخل فنجان نرود.
پس از جوشیدن، قهوه را به آرامی در فنجانها بریزید، به طوری که کف روی قهوه حفظ شود.
قهوه ترک را معمولاً با یک لیوان آب سرد و گاهی با شیرینی های سنتی مانند باقلوا سرو میکنند. نوشیدن آب قبل از قهوه به تمیز کردن پرز های زبان کمک میکند تا طعم قهوه بهتر حس شود.
نکات طرز تهیه قهوه ترک:
- اگر میخواهید قهوه تان طعم و عطر و کافئین بیشتری داسته باشد؛ به ازای هر نفر مقدار بیشتری پودر قهوه ترک بریزید.
- برای داشتن خامه قهوه یا کرمای روی نوشیدنی، پس از گذاشتن قهوه جوش بر روی حرارت، دیگر آن را بهم نزنید
- جذوه ها یا قهوه جوش ها اندازه های نختلف دارند. از یک نفره تا 5 نفره یا بیشتر. و چون قهوه ترک در فنجان های نسبتا کوچک سرو میشود؛ اندازه آب را مطابق با سلیقه خود بریزید
با یک باز دم کردن میفهمید که نیاز به پودر قهوه بیشتر یا مثلا آب کمتر دارید.
- اگر کافئین زیاد میخواهید یا دوست دارید طعم قهوه تان تلخ باشد از پودر قهوه ترک که روبوستا زیاد تری دارد استفاده کنید.
- در جواب اینکه آسیاب مناسب قهوه ترک چقدر است باید بگوییم که آسیاب آن باید کاملا نرم و ماسع ای باشد(شبیه به آرد).
- در هنگام دمکردن قهوه ترک، بهتر است عجله نکنید؛ زیرا فرآیند آهستهتر دمکردن باعث بهبود کیفیت قهوه و تشکیل فوم بهتر میشود.
طرز تهیه قهوه ترک با جذوه:
برای تهیه قهوه ترک معمولاً از ظروف مسی خاصی استفاده میشود. این وسیله سنتی که به نام “ایبریک” در زبان ترکی و به عنوان “جذوه” در فارسی شناخته میشود، دارای کفی پهن، دهانهای باریک و دستهای چوبی و بلند است.
این ظرف به شکل خاصی طراحی شده است که میتواند حرارت را به طور یکنواخت به تمام سطح جذوه منتقل کند. این ویژگی جذوه باعث میشود تا قهوه بهتر دم بکشد و نوشیدنی با کیفیتتری تولید شود. کف زیادی که بعد از تهیه قهوه ترک در جذوه میبینیم، به دلیل شکل و ویژگیهای خاص این وسیله است.
انتخاب جذوه باید با توجه به تعداد فنجانهای مورد نیاز برای تهیه قهوه در نظر گرفته شود. هماهنگی در اندازه جذوه و تعداد فنجانها نقش مهمی در کیفیت قهوه ترک دارد. انتخاب جذوه بزرگتر باعث میشود فوم یا کف قهوه به دیواره جذوه چسبیده و در نهایت قهوه کمتری فوم داشته باشد. انتخاب جذوه کوچکتر برای تعداد زیاد فنجانها باعث سرریز شدن قهوه ترک میشود.
طرز تهیه قهوه ترک روی شن
در کشورهای عرب و مناطق ترکزبان (از جمله کشورهای حوزه دریای سیاه)، روش جذاب دیگری برای تهیه قهوه ترک وجود دارد که از شن داغ برای دم کردن قهوه استفاده میشود. دلیل این انتخاب قابلیت دسترسی به شن با کیفیت مناسب در این نواحی است. قهوه دم شده روی شن نسبت به قهوه ترک معمولی که روی گاز تهیه میشود، کیفیت بهتری دارد. اما علت این موضوع چیست؟
در این روش تهیه قهوه ترک با استفاده از شن داغ، به دلیل اینکه حرارت به طور کاملاً یکنواخت به جذوه منتقل میشود، فرآیند دمآوری قهوه بهبود یافته و کیفیت نوشیدنی حاصل نیز افزایش مییابد. برای شیرین کردن قهوه ترک، در صورت تمایل بهتر است از قند به جای شکر استفاده کنید؛ زیرا طعم آن در قهوه بهتر حس میشود. بهترین زمان برای افزودن قند، هنگام ترکیب آب سرد و پودر قهوه است.
مواد لازم:
- پودر قهوه ترک: 1 تا 2 قاشق چایخوری (بسته به ذائقه)
- آب سرد: 1 فنجان کوچک (حدود 60 میلیلیتر)
- شکر: اختیاری (بسته به ذائقه)
- قهوهجوش (جزوه یا ایبریک)
- شن نرم و تمیز: برای استفاده به عنوان محیط حرارتی
مراحل تهیه قهوه ترک روی شن:
- آمادهسازی شن:
- شن باید در یک ظرف فلزی بزرگ (مانند سینی فلزی) ریخته شود. این ظرف معمولاً روی شعله مستقیم یا روی منقل قرار میگیرد تا شن گرم شود. شن باید به اندازه کافی داغ شود تا بتواند حرارت لازم برای تهیه قهوه را فراهم کند.
- اندازهگیری آب:
- یک فنجان کوچک آب سرد را اندازه بگیرید. به ازای هر فنجان قهوه ترک، از یک فنجان آب استفاده کنید.
- اضافه کردن قهوه و شکر:
- آب سرد را داخل قهوهجوش (جزوه) بریزید.
- به ازای هر فنجان، یک تا دو قاشق چایخوری پودر قهوه ترک اضافه کنید.
- اگر دوست دارید قهوهتان شیرین باشد، شکر را در این مرحله اضافه کنید.
- هم زدن:
- با قاشق به آرامی قهوه و شکر را هم بزنید تا کاملاً حل شوند. پس از این مرحله، دیگر قهوه را هم نزنید.
- قرار دادن جزوه روی شن:
- قهوهجوش را به آرامی درون شن داغ قرار دهید. شن باید به اندازهای داغ باشد که قهوه به آرامی گرم شود. قهوهجوش را تا حدی درون شن فرو کنید که قهوه به تدریج شروع به گرم شدن کند.
- کنترل حرارت:
- قهوه باید به آرامی گرم شود تا کف مناسبی بر سطح آن تشکیل شود. برای این کار، میتوانید عمق قهوهجوش در شن را کنترل کنید؛ هرچه قهوهجوش بیشتر درون شن فرو رود، قهوه سریعتر گرم میشود.
- تشکیل کف و جوشیدن قهوه:
- همانطور که قهوه گرم میشود، کف روی سطح آن تشکیل میشود. زمانی که کف شروع به بالا آمدن کرد (قبل از جوشیدن)، قهوهجوش را از شن خارج کنید.
- ریختن کف:
- با قاشق، کف را به صورت مساوی بین فنجانهای قهوه تقسیم کنید.
- بازگشت به شن و جوشیدن نهایی:
- قهوهجوش را دوباره به آرامی درون شن قرار دهید و اجازه دهید قهوه برای مدت کوتاهی بجوشد (حدود 10 تا 15 ثانیه). دقت کنید که قهوه سر نرود.
- ریختن قهوه در فنجان:
- پس از جوشیدن نهایی، قهوه را به آرامی در فنجانها بریزید. کف باید همچنان روی قهوه باقی بماند.
خواص قهوه ترک:
قهوه ترک علاوه بر سادگی و طعم جذاب؛ میتواند باعث بهبود خلق و خو، افزایش انرژی و تمرکز، کاهش درد و بهبود عملکرد قلب و مغز شود. کافئین موجود در قهوه عملکرد ورزشی و فیزیکی را بهتر میکند و با بیماری هایی مثل دیابت نوع 2 بیماری های کبدی مقابله میکند.
1-باعث بهبود فعالیت های ورزشی می شود:
قهوه یک محرک طبیعی است که می تواند عملکرد ورزشی و ذهنی را افزایش دهد. نسبت به سایر نوشیدنیهای حاوی کافئین، میزان معقولی از کافئین را ارائه میدهد که ممکن است برای ورزشکاران بسیار مفید باشد. یک مطالعه انجام شده در میان 20 ورزشکار نشان داد که شرکتکنندگانی که قهوه مصرف میکردند، دارای مزایای عملکرد قابل توجهی نسبت به دیگر ورزشکاران بودند.
2-قهوه ترک برای مقابله با ضعف روحی:
قهوه حاوی کافئین ممکن است مغز شما را در برابر برخی بیماریهای عصبی، مانند آلزایمر، محافظت کند. در باندولینی خواص قهوه میخوانید که طبق مطالعاتی که در بین ۲۹ هزار نفر انجام شد، مشخص شد که قهوه بیشترین میزان مصرف را برای جلوگیری از خطر ابتلا به بیماری آلزایمر دارد و باعث کاهش آن تا ۲۷ درصد میشود. تحقیقات دیگر نیز نشان داده است که مصرف قهوه میتواند خطر سکته مغزی و بیماری پارکینسون را نیز کاهش دهد.
3-محافظت از برخی بیماری های خاص
مصرف قهوه ترک ممکن است خطر ابتلا به بیماریهای خاص را کاهش دهد، از جمله دیابت و بیماریهای قلبی. بر اساس تحقیقاتی که انجام شده، هر فنجان قهوه مصرفی در روز باعث کاهش 7 درصدی در خطر ابتلا به دیابت نوع 2 میشود.
مطالعات دیگر نشان داده است که مصرف منظم 3 تا 5 فنجان قهوه در روز باعث کاهش 15 درصدی در خطر بیماریهای قلبی میشود. همچنین مصرف قهوه ترک میتواند خطر ابتلا به افسردگی، سرطان کبد، سرطان آندومتر، و سیروز کبدی را نیز به طرز قابل توجهی کاهش دهد.
اضافه کردن هل به قهوه میتواند مزایای بیشتری را ارائه دهد، زیرا قهوه ترک اغلب با استفاده از هل تهیه میشود. هل یک ادویه خوشمزه است و حاوی آنتیاکسیدانهای قوی است که ممکن است به کاهش التهاب کمک کند و در نتیجه خطر بیماریهای مزمن را نیز کاهش دهد.
یک مطالعه انجام شده بر روی موشهای صحرایی نشان داد که عصاره هل حاوی ترکیبات التهابی بسیار مؤثری است و برخی از آنزیمهای مضر را مهار میکند. همچنین هل ممکن است به مبارزه با سرطان و دارای خواص ضد باکتریایی هم باشد.
4-قهوه ترک گردش خون را بهبود می بخشد
یک مطالعه نشان داد که کافئین قلب را تحریک می کند و به شیوه ای که موجب پمپاژ خون بیشتر از حد معمول می شود. محققان با استفاده از لیزر داپلر فلومتری غیر تهاجمی، متوجه شدند که بعد از نوشیدن یک فنجان قهوه، شرکت کنندگان یک افزایش 30 درصدی گردش خون را در انگشتان شان به مدت 75 دقیقه تجربه کردند.
خون اکسیژن را حمل می کند، چیزی که عضلات برای عملکرد خود به آن نیاز دارند. هرچه عضلات اکسیژن بیشتری دریافت کنند، بهتر می توانند عمل کنند.
5-کاهش درد:
مصرف دو تا سه فنجان قهوه ترک، میزان احساس درد ناشی از فعالیت ورزشی شرکتکنندگان را در این مطالعه کاهش داد. شرکتکنندگان با مصرف قهوه، تا 48 درصد از درد عضلانی خود را کاهش دادند؛ در حالی که میزان کاهش درد توسط داروهای ناپروکسن و آسپرین به ترتیب 30 و 25 درصد بوده است.
6- افزایش انرژی و تمرکز:
همانطور که گفتیم مهمترین خاثیت کافئین موجود در قهوه این است که انرژی و تمرکز را بالا میبرد.
طرز تهیه قهوه ترک با شیر (قهوه یونانی):
برای تهیه قهوه ترک با شیر که در واقع همان قهوه یونانی میباشد مراحل زیر را انجام دهید:
- برای هر نفر، مقداری پودر قهوه (حدوداً 7 تا 14 گرم) را انتخاب کنید، که معمولاً معادل 1 تا 2 قاشق چایخوری سرپر قهوه است.
- یک فنجان شیر سرد (حدود 80 تا 90 میلیلیتر) را برای هر نفر انتخاب کنید.
- پودر قهوه ترک را به شیر اضافه کنید و آنها را به دقت مخلوط کنید.
- جاذبه (قهوهساز ترکیبی) را روی حرارت ملایم قرار دهید.
- ترکیب شیر و قهوه را روی شعله ملایم گرم کنید. این مرحله حدود 4 تا 5 دقیقه زمان میبرد تا قهوه کف کند و شروع به بالا آمدن کند.
- قبل از اینکه قهوه به جلو بیافتد، از روی حرارت بردارید و آن را در فنجان مورد نظر سرو کنید.
- اگر میخواهید قهوه ترک با شیر غلیظتر داشته باشید، میتوانید مراحل بالا را تا 3 بار تکرار کنید. در هر بار، وقتی قهوه به بالا میآید، نصف فنجانها را با آن پر کنید.
این روش به عنوان قهوه یونانی نیز شناخته میشود و میتوانید از نوشیدن قهوه یونانی لذت ببرید.
طرز تهیه قهوه ترک با موکاپات
طرز تهیه قهوه ترک روی گاز بدون قهوه جوش
برای تهیه قهوه ترک روی گاز بدون استفاده از قهوهجوش، کافی است از ۱۷۷ میلیلیتر آب سرد برای هر فنجان قهوه استفاده کنید.
ابتدا آب را در یک قابلمه بریزید و آن را روی حرارت متوسط قرار دهید. به ازای هر فنجان قهوه، یک قاشق غذاخوری سر پر پودر قهوه اضافه کرده و مخلوط را هم بزنید. در این مرحله میتوانید به مقدار دلخواه شکر نیز اضافه کنید.
صبر کنید تا قهوه به جوش بیاید. سپس آن را هم زده و اجازه دهید به مدت دو دقیقه بجوشد.
قابلمه را از روی حرارت برداشته و کنار بگذارید. بعد از چهار دقیقه، قهوه را به آرامی در فنجان خود بریزید. مراقب باشید که تفاله قهوه وارد فنجان نشود.
در صورت تمایل، میتوانید مقداری شکر اضافه کنید یا قهوه را با فوم شیر مخلوط کرده و نوش جان کنید.
تفاوت قهوه ترک و اسپرسو چیست؟
از میان انواع محبوب قهوهها، قهوه ترک و اسپرسو به شدت مورد توجه قرار دارند. هر دوی آنها در فنجان های کوچک سرو میشوند و حجم کمی دارند. اما باز هم تفاوتهای مهمی در میزان کافئین و ویژگیهای آنها وجود دارد که در این مقاله به تفاوت بین قهوه ترک و اسپرسو پرداخته میشود. با ما همراه شوید تا درباره ویژگیهای هرکدام بیشتر بدانیم.
یکی از تفاوتهای مهم بین قهوه ترک و اسپرسو، روش و طرز تهیه آنهاست. روش تهیه قهوه ترک سنتی است و به اصطلاح “دم کردن” نیز معروف است. برای تهیه این نوع قهوه از فرآیند دم کردن استفاده میشود. قهوه ترک دارای غلظت بالاست و بوی و طعم منحصر به فرد و جذابی دارد. این نوع قهوه دارای بافتی مخملی است و در صورتی که با اصول و روش صحیح تهیه شود، روی آن لایهی فوم یا کرم قهوه ایجاد میشود. البته تا این اتفاق بیفتد، لازم است قهوه شما هم با کیفیت و باارزش باشد و این به هر دو عامل وابسته است.
اما قهوه اسپرسو دارای روش تهیهای متفاوت است. با استفاده از عصارهگیری از پودر قهوه که به شدت فشرده شده است، قهوه اسپرسو تهیه میشود.قهوه اسپرسو با دستگاه اسپرسوساز تهیه میشود. در صورتی که قهوه اسپرسو به درستی و با روش مناسب تهیه شود، روی آن یک لایه فوم پوشانده میشود که به آن “کرما قهوه” نیز گفته میشود.
کافئین قهوه ترک بیشتر است یا اسپرسو؟
درباره مقایسه کافئین قهوه ترک و اسپرسو باید گفت: این موضوع بستگی به دانه قهوه استفاده شده دارد ولی اگر از دانه مشابه در درست کردن قهوه اسپرسو و قهوه ترک استفاده کنیم کافئین اسپرسو بیشتر از کافئین قهوه ترک است.
چرا که اسپرسو در واقع عصاره قهوه است و هنگام تهیه اسپرسو آب با فشار زیادی از میان قهوه عبور میکند و آن را عصاره گیری میکند.
البته توجه داشته باشید در ایران معمولا برای تهیه قهوه ترک از روبوستا استفاده میکنند که خب هر چه روبوستا بیشتر باشد کافئین قهوه شما بیشتر میشود.
خرید قهوه ترک
برای خرید قهوه ترک با آسیاب مناسب؛ قهوه مورد نظر خود را از نظر درصد ترکیب در صفحه محصولات انتخاب کرده و هنگام سفارش گزینه آسیاب برای قهوه ترک را انتخاب کنید.
برای مشاهده صفحه محصولات کلیک کنید.
اگر به مشاوره برای انتخاب و سفارش قهوه نیاز دارید تیم پشتیبانی باندولینی آماده پاسخگویی به سوالات شماست. صفحه تماس باما
منبع:Learn How To Make Turkish Coffee with Step-by-Step Photos (foolproofliving.com)
محمدرضا آذرمند هستم. نویسنده مقالات، مسئول سئو و مدیر سایت فروشگاه خرید قهوه باندولینی.
افتخار همکاری با مجموعه هایی مثل پارسی هولدینگ، پارسی پودر، پارسی پت و... را دارم.
علاقه مند به دنیای عطر و طعم قهوه و اندکی باریستا 🙂
سلام. برای دم آوری قهوه ترک میشه از موکاپات استفاده کرد؟
ممنون از مقاله کاربردیتون! میشه قهوه ترک رو هم از سایت باندولینی تهیه کرد؟
ممنون از این آموزش عالی