با این که معروفترین نژاد های قهوه عربیکا و روبوستا هستند؛ اما انواع نژاد قهوه به این دو محدود نمیشود و مثلا قهوه اکسلسا و لیبریکا نیز با این که سهم کمی از بازار قهوه دارند؛ از دیگز نزاد های این گیاه هستند.
با معرفی انواع نژاد قهوه + معرفی ویژگی ها و طعم و… با ما همراه باشید.
گیاه قهوه نژادهای مختلفی دارد که عربیکا، روبوستا و لیبریکا به عنوان سه نوع اصلی آن شناخته میشوند. در این بخش، میخواهیم شما را با این سه نژاد بیشتر آشنا کنیم:
قهوه چه نژاد هایی دارد؟
عربیکا روبوستا لیبریکا اکسلسا نژاد های قهوه هستن که عربیکا و روبوستا اقتصادی و پر مصرف ترند.
عربیکا و روبوستا چه تفاوت های دارند؟
عربیکا کم کافئین است و طعم میوه ای و کمی ترش دارد و روبوستا کافئین زیاد و طعمی تلخ و شکلاتی دارد
خاص ترین قهوه دنیا چیست؟
قهوه کوپی لواک که توسط گربه زباد اندونزیایی هضم میشود و به فروش می رسد.
فهرست مطالب
نژاد های قهوه:
برای بررسی انواع نژاد قهوه ابتدا به سراغ قهوه عربیکا میرویم.
نژاد قهوه عربیکا:
از مهمترین انواع نژاد قهوه؛ قهوه عربیکا است و بیشترین میزان تولید و مصرف را در جهان دارد. این نوع قهوه از گونه Coffea arabica به دست میآید و به عنوان یکی از نژادهای با کیفیت و محبوب شناخته میشود. در اینجا به توضیحاتی درباره نژاد قهوه عربیکا میپردازیم:
۱.منشأ قهوه عربیکا: قهوه عربیکا اصالتاً از نواحی شمالی اتیوپی و جنوبی اریتره میباشد. این منطقه به عنوان مهبان قهوه عربیکا شناخته میشود و به دلیل شرایط مساعد اقلیمی و خاک حاصلخیز، تولید این نژاد قهوه با کیفیت بالا را ممکن ساخته است.
۲.رویشگاه و کشت: قهوه عربیکا معمولاً در ارتفاعات بلند و مناطق کوهستانی کشت میشود، که شرایط آب و هوایی خاصی را برای رشد این گیاه فراهم میکند. این نژاد قهوه نسبت به سایر نژادها حساسیت بیشتری نسبت به دما، نور، و رطوبت دارد.
۳.طعم و عطر قهوه عربیکا: یکی از ویژگیهای برجسته قهوه عربیکا، طعم و عطر منحصر به فرد آن است. قهوههایی که از این نژاد بدست میآیند، معمولاً دارای طعمی تلخ و گوارا هستند که باعث میشود این نوع قهوه مورد ترجیح قهوهدوستان باشد.
۴.کیفیت و قیمت قهوه نژاد عربیکا: به دلیل طعم و عطر خوبی که قهوه عربیکا دارد، قیمت آن معمولاً بالاتر از سایر نژادهاست. این نوع قهوه برای قهوههای اسپرسو و لاته بسیار مورد توجه قرار میگیرد.
۵.مصرف و پردازش: نژاد قهوه عربیکا بیشترین سهم مصرف قهوه در جهان را دارد و به عنوان گونهای با کیفیت و لذیذ مورد ترجیح قهوه دوستان است. این نژاد قهوه معمولاً در کافی شاپها و رستورانها برای تهیه نوشیدنی های مختلف مانند اسپرسو، لاته، و کاپوچینو استفاده میشود.
به طور کلی، قهوه عربیکا با طعم و عطر منحصر به فرد، کیفیت بالا و مصرف گسترده، یکی از محبوبترین و معروفترین نژاد قهوه در جهان است.
مشاهده انواع قهوه عربیکا
نژاد قهوه روبوستا:
نژاد قهوه روبوستا، یکی از دیگر نژادهای مهم قهوه است که از گیاه Coffea canephora (یا Coffea robusta) به دست میآید. این نوع قهوه معمولاً به عنوان گزینهای با قیمت کمتر نسبت به قهوه عربیکا شناخته میشود، اما خواص و مشخصات خود را دارد. در ادامه به توضیحات بیشتر در مورد نژاد قهوه روبوستا میپردازیم:
۱.منشأ و مناطق کشت: نژاد قهوه روبوستا در اصل از منطقه غربی و مرکزی آفریقا، به خصوص کشورهای کنیا، اوگاندا و جمهوری دموکراتیک کنگو نشأت گرفته است. اما امروزه در مناطق مختلف جهان مانند برزیل، ویتنام، اندونزی و هند نیز کشت میشود. این گیاه معمولاً در مناطقی با ارتفاعات کمتر و دماهای بالاتر رشد میکند.
۲.مشخصات زراعی: گیاه قهوه روبوستا معمولاً مقاومت بیشتری نسبت به شرایط نامساعد محیطی نشان میدهد، از جمله مقاومت در برابر بیماریها و آفات. این گیاه نیاز به رطوبت و آب کمتری دارد و معمولاً با توجه به شرایط کشت سادهتر قابلیت تولید بیشتری دارد.
۳.ویژگیهای طعم و عطر نژاد قهوه روبوستا: قهوه روبوستا دارای طعمی متمایل به تلخی و قدرتمند است. این نوع قهوه معمولاً دارای مقدار بیشتری کافئین نسبت به عربیکا است که برخی افراد آن را به عنوان یک انگیزهدهنده قویتر میپسندند.
۴.استفاده های متنوع: قهوه روبوستا به دلیل قیمت مناسب تر و مقاومت بیشتر، برای تولید قهوه های فرآیندی (مانند قهوه میکس) و همچنین برای مصارف صنعتی مانند قهوههای فوری و قهوههای کنسرو شده استفاده میشود.
با این حال، ممکن است قهوه روبوستا از لحاظ کیفیت و عطر و طعم، به عربیکا کمتر ارزشیابی شود. اما به دلیل ویژگیهای خاص خود، همچنان یک گزینه محبوب برای تولیدات قهوه در سراسر جهان است.
نژاد قهوه لیبریکا:
نژاد قهوه لیبریکا، یکی دیگر از نژاد های مهم قهوه است که از گیاه Coffea liberica به دست میآید. این نوع قهوه از قهوه عربیکا و روبوستا به لحاظ میزان تولید و استقبال کمتری برخوردار است، اما هنوز در برخی مناطق جهان کشت میشود. در ادامه به توضیحات بیشتر در مورد نژاد قهوه لیبریکا میپردازیم:
۱.منشأ و مناطق کشت: گیاه قهوه لیبریکا اصلی ترین نژاد قهوه است که در آفریقا رشد میکند. این گیاه بهطور عمده در کشورهای غربی آفریقا مانند لیبریا، سیرالئون، گینه و نیجریه کشت میشود. اما در اواخر قرن نوزدهم، به دلیل انتقال گیاه به سایر مناطق جهان، به ویژه در جنوب شرق آسیا، از جمله کشورهای مالزی و اندونزی نیز مورد کشت و زراعت قرار گرفت.
۲.مشخصات زراعی: گیاه قهوه لیبریکا از نظر شکل و اندازه دانه و برگها با سایر نژاد های قهوه متفاوت است. برگهای این گیاه بزرگتر و شکل آنها نیز معمولاً متغیر است. این گیاه معمولاً در مناطقی با شرایط آب و هوایی گرم و مرطوب رشد میکند و نسبت به برخی شرایط نامساعد محیطی حساسیت کمتری دارد.
۳.ویژگیهای طعم و عطر: قهوه لیبریکا دارای طعمی متفاوت از قهوه عربیکا و روبوستا است. این قهوه دارای طعمی چوبی و تند با بویی خاص و منحصر به فرد است که معمولاً به عنوان مزهای غیرمعمول و جذاب توصیف میشود.
۴.استفادههای متنوع: قهوه لیبریکا به علت ویژگیهای خاص خود، معمولاً در ترکیب با دیگر نوعی قهوه مورد استفاده قرار میگیرد. این قهوه گاهی نیز به تنهایی در قهوههای خاص و نادر مورد استفاده قرار میگیرد، اما به دلیل محدودیت های کشت و تولید، استفادههای آن کمتر از دیگر نوعی قهوه هاست.
با این حال، قهوه لیبریکا به دلیل ویژگی های خاص خود، هنوز هم علاقه مندانی دارد که به دنبال تجربه مزه های جدید و منحصر به فرد در قهوه هستند.
مثاله قهوه لیبریکا چیست را بخوانید.
تفاوت نژاد قهوه عربیکا و نژاد قهوه روبوستا:
دو نژاد اصلی قهوه، عربیکا و روبوستا، دارای تفاوتهای اساسی هستند، از جنبههای مختلفی از جمله روش کاشت و طعم و بو. این تفاوتها تنها به مواردی که در بالا ذکر شده محدود نمیشوند و حتی در شکل دانهها نیز تفاوت دارند.
یکی از ویژگیهای مشخص دانههای قهوه، وجود یک خط مرکزی است. در دانههای عربیکا، این خط به دلیل شرایط آب و هوایی زیگزاگ است، در حالی که در روبوستا خط مستقیمی دارد. همچنین، دانههای عربیکا اغلب جنس سختتری نسبت به روبوستا دارند.
در هنگام خرید دانه قهوه، ممکن است سؤال برای شما پیش بیاید که چگونه متوجه شوید فروشنده شما را فریب نداده و قهوه روبوستا را به قیمت قهوه عربیکا به شما نفروخته است؟ قبل از هر چیز، باید بگویم که اغلب فروشگاههای قهوه این کار را انجام نمیدهند. حتی اگر افرادی اهل تقلب باشند، دو دانه قهوه عربیکا را با یکدیگر عوض میکنند یا دو دانه قهوه روبوستا را. زیرا دانههای قهوه عربیکا و روبوستا از لحاظ عطر و طعم در زمان دم کشیدن تفاوتهای زیادی دارند. اگرچه، اگر در همان لحظهی خرید متوجه نشوید، قطعاً پس از نوشیدن قهوه آن را تشخیص خواهید داد و به سمت آن خواهید رفت.
فروشگاه خرید قهوه باندولینی
تفاوت های ظاهری بین دانه های قهوه عربیکا و روبوستا
۱. شکل ظاهری دانه: دانههای عربیکا به نوعی حالت کشیدهتر و بیضیشکل دارند، در حالی که دانههای روبوستا گرد و دایرهای هستند.
۲. خط وسط دانه قهوه: همه دانه های قهوه دارای یک خط وسط هستند که در دانههای عربیکا معمولاً کمی منحنی است، در حالی که در دانه های روبوستا این خط صاف است.
۳. برآمدگی دو طرف: دانههای روبوستا معمولاً تپل هستند و دو طرف دانه به نوعی لُپ دارند، در حالی که در دانههای عربیکا دو طرف خط وسط تخت است.
۴. تفاوت رنگ خط دانه: خط وسط دانه در دانههای عربیکا روشن است (سفید یا زرد)، در حالی که در دانههای روبوستا معمولاً تیره است (به رنگ دانه قهوه).
نکته مهم: این موارد لزوماً همیشه درست نیستند، زیرا در شرایط خاص ممکن است برخی از این ویژگیها وجود نداشته باشند. اما برای بررسی دو دانه از این موارد به تنهایی کافی است. به عنوان مثال، در قهوه های رست بالا (رست دارک) تفاوتی بین عربیکا و روبوستا وجود ندارد؛ زیرا خط وسط آنها کاملاً تیره است.
طعم انواع نژاد های قهوه:
طعم انواع نژاد قهوه به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله نوع نژاد قهوه، منشا، روش دم کردن و درجه رست.
با این حال، به طور کلی می توان طعم انواع نژاد های قهوه را به شرح زیر دسته بندی کرد:
1. عربیکا:
- طعم: عربیکا به طور کلی طعمی متعادل، شیرین، ظریف و میوه ای با اسیدیته ملایم دارد.
- عطر: عطر این قهوه غنی و پیچیده با رایحه هایی از شکلات، گل، کارامل و میوه است.
- محبوب ترین نوع قهوه: عربیکا محبوب ترین نوع قهوه در جهان است و به دلیل طعم و عطر دلنشین و همچنین تنوع زیاد در طعم و مزه آن مورد توجه قرار می گیرد.
2. روبوستا:
- طعم: روبوستا طعمی تلخ تر، گس تر و قوی تر با اسیدیته بالا دارد.
- عطر: عطر این قهوه خشب، دانه و خاک است.
- کافئین: قهوه روبوستا کافئین بیشتری نسبت به قهوه عربیکا دارد.
- کاربرد: روبوستا به دلیل طعم قوی و کافئین بالا، اغلب در ترکیب با قهوه عربیکا برای تهیه اسپرسو و قهوه های مخلوط استفاده می شود.
3. لیبریکا:
لیبریکا از دیگر نژاد های قهوه کمیاب است و غالبا طعمی دودی و خاکی دارد.
- طعم: لیبریکا طعمی دودی، چوبی و کمی میوه ای با اسیدیته متوسط دارد.
- عطر: عطر این قهوه دودی، دانه و خاک است.
- کمیاب: لیبریکا نوعی قهوه کمیاب است که به دلیل طعم و عطر خاص خود مورد توجه برخی از افراد قرار می گیرد.
4. اکسلسا:
- طعم: اگسلسا طعمی ترش، میوه ای و کمی گلی با اسیدیته بالا دارد.
- عطر: عطر این قهوه شکلات، دود و گل است.
- مقاومت: قهوه اکسلسا به آفات و بیماری ها مقاوم است.
عوامل دیگری که بر طعم قهوه تاثیر می گذارند:
- منشا: قهوه از مناطق مختلف جهان طعم های متفاوتی دارد. به عنوان مثال، قهوه های آمریکای جنوبی به طور کلی طعم شکلاتی دارند، در حالی که قهوه های آفریقایی اغلب طعم میوه ای دارند.
- فرآوری: روش فرآوری دانه های قهوه می تواند طعم آنها را به طور قابل توجهی تغییر دهد. دو روش اصلی فرآوری قهوه عبارتند از شسته شده و طبیعی. قهوه های شسته شده طعم اسیدی تر و روشن تری دارند، در حالی که قهوه های طبیعی طعم میوه ای تر و غلیظ تری دارند.
- رست: میزان رست قهوه بر طعم و عطر آن تاثیر می گذارد. قهوه های رست شده روشن طعم ظریف تری دارند، در حالی که قهوه های رست شده تیره طعم قوی تری دارند.
انواع قهوه بر اساس طرز تهیه:
خوشحالم که این موضوع را بررسی میکنی! قهوه در انواع مختلف و با روشهای متعددی تهیه میشود، هر کدام با ویژگیها و طعمهای متمایزی. البته مهمترین عواملی که در تهیه قهوه تأثیرگذار هستند، نوع دانه قهوه، میزان آسیاب کردن، دمای آب، و زمان خمیرکردن هستند.
البته، هر کشوری روشهای خاص و معروفی برای تهیه قهوه دارد. بیایید از نزدیکترین روشهای تهیه قهوه در فرانسه، اسپرسو، عربی، و ترک را بررسی کنیم:
-
قهوه فرانسه:
در قهوه فرانسه، دانههای قهوه نسبتاً خرد میشوند.
آب جوشانده شده به همراه قهوه در قوری ویژهای به نام “فرنچ پرس” (French press) قرار میگیرد و برای چند دقیقه قرار میگیرد تا عطر و طعم قهوه به آب منتقل شود.
پس از مدت مشخص، کاسه فلزی زیرین فشار داده میشود تا قهوه از دانهها جدا شود.
-
اسپرسو:
در این روش، دانههای قهوه به یک خمیر فشرده فشار داده میشوند.
آب با فشار بالا (حدود ۹ بار) و دمای بالا (حدود ۹۰-۹۵ درجه سانتیگراد) از دانههای قهوه عبور مییابد، که باعث استخراج کامل طعم و عطر قهوه میشود.
قهوه اسپرسو به صورت یک لقمه کوچک و غلیظ سرو میشود.
مشاهده قیمت و خرید قهوه اسپرسو 70-30 عربیکا
-
قهوه عربی
در این روش، دانههای قهوه بسیار خرد میشوند و در یک قوری خاص به همراه آب جوشانده شده قرار میگیرند.
معمولاً شکر به قهوه اضافه میشود و قهوه در حرارت پایینی (نسبتاً کمتر از دمای جوش) بر روی حرارت نگهداری میشود تا طعم و عطر قهوه کاملاً استخراج شود.
۴.قهوه ترک:
در این روش، دانههای قهوه بسیار خرد میشوند و در قوری کوچکی به همراه آب جوشانده شده قرار میگیرند.
قهوه ترک به مدت زمان طولانیتری (معمولاً بیش از ۱۰ دقیقه) در حرارت ملایم دم میکشد تا طعم قهوه کاملاً استخراج شود و به آرامی به سطح قوری یرسد و کف کند.
هر یک از این روشها، قهوه با طعم و خواص منحصر به فردی را ارائه میدهند. انتخاب بهترین روش بستگی به سلیقه شما دارد، پس تجربه کنید و ببینید کدامیک برای شما مناسبتر است و طعم کدام را بیشتر دوست دارید.
-
قهوه ترک:
قهوه ترک نیز از دیگر روش های تهیه و دم کردن قهوه است؛ پودر قهوه ترک بسیار ریز است آن را با شیرجوش یا ترجیحا جذوه دم میکنند.
این قهوه فوم زیادی دارد و معمولا در حجم کم سرو میشود.
جمع بندی:
انواع نژاد های قهوه محتلفی در دنیا وجود دارد که هر کدام از نظر طعم، ویژگی ها، مکان های رشد و… تفاوت هایی با هم دارند. با این که نژاد هایی مثل اکسلسا و… کمیاب تر هستند اما میتوانید آن ها را نیز تست کنید.
در این مقاله طعم نژاد های مختلف قهوه نیز معرفی شد و سعی کردیم شما را آن ها آشنا کنیم.
منبع: coffee breeds
محمدرضا آذرمند هستم. نویسنده مقالات، مسئول سئو و مدیر سایت فروشگاه خرید قهوه باندولینی.
افتخار همکاری با مجموعه هایی مثل پارسی هولدینگ، پارسی پودر، پارسی پت و... را دارم.
علاقه مند به دنیای عطر و طعم قهوه و اندکی باریستا 🙂