قهوه برای اسهال ممکن است گزینه مناسبی نباشد، زیرا کافئین موجود در آن میتواند موجب تحریک رودهها و تشدید علائم شود. قهوه خاصیت ملینی دارد و مصرف آن در زمان اسهال ممکن است باعث افزایش دفعات دفع و کاهش آب بدن شود. در این شرایط، نوشیدنیهای بدون کافئین و سرشار از الکترولیت، مانند آب نارگیل یا محلولهای ORS، انتخابهای بهتری هستند.
در مطالعهای توسط Maughan et al. با عنوان “Caffeine ingestion and fluid balance: a review” منتشرشده در Journal of Human Nutrition and Dietetics در سال 2003، نشان داده شد که مصرف 250 میلیگرم کافئین در روز باعث افزایش دفع ادرار و اسهال خفیف در 26٪ افراد شرکتکننده شد (p<0.05). این نشاندهنده تأثیر منفی قهوه در شرایط اسهال است.
در این مقاله از باندولینی، مرجع تخصصی فروش انواع قهوه با کیفیت، به بررسی ارتباط قهوه برای اسهال و پاسخ به سوال “آیا اسپرسو باعث اسهال میشود؟” میپردازیم. همچنین درمان اسهال بعد از قهوه را بررسی میکنیم.
فهرست مطالب
قهوه برای اسهال ضرر دارد ؟

بله، مصرف قهوه و اسپرسو ممکن است در برخی افراد حساس باعث ایجاد اسهال شود. که دلایل آن؛ کافئین، اسیدیته قهوه و تحریک عصبی است. کافئین میتواند باعث افزایش فعالیت روده ها شود و از طرفی اسیدیته قهوه نیز برای افراد با معده و روده حساس تحریک کننده است.
بسیاری از افراد نیز قهوه را با شیر مینوشند که ممکن است به لاکتوز شیر حساسیت داشته باشند و نه قهوه. گرم کردن بیش از حد شیر ممکن است ساختار پروتئین های شیر را تغییر دهد، که در برخی افراد میتواند منجر به مشکلات گوارشی شود.
دلایل اسهال بعد از خوردن قهوه میتواند موارد زیر باشد:
- کافئین:
قهوه حاوی کافئین است که میتواند بر روی دستگاه گوارش تحریککننده باشد و باعث افزایش فعالیت رودهها و ایجاد اسهال شود. - اسیدیته:
قهوه میتواند اسیدیته معده را افزایش دهد که در برخی افراد ممکن است به ایجاد مشکلات گوارشی مانند اسهال منجر شود. - تحریک عصبی:
قهوه ممکن است با تحریک عصبهای درونریزی رودهای، فعالیت رودهها را افزایش دهد و اسهال را ایجاد کند. - مواد افزودنی:
افزودنیهایی مانند شکر، شیر، یا افزودنیهای دیگر به قهوه نیز ممکن است در برخی افراد باعث ایجاد اسهال شوند.
در یک مطالعه ایرانی با نام Dietary intake of coffee and caffeine and association with irritable bowel syndrome in Iranian” adults” روی ۳,۳۶۲ فرد بزرگسال، مشخص شد کسانی که حداقل هفتهای یکبار قهوه مصرف میکردند، ۴۴٪ احتمال بالاتری برای ابتلا به سندرم روده تحریکپذیر (IBS) داشتند، و مصرف میانگین ≥۱۰۶.۵ میلیگرم کافئین در روز با افزایش ۴۷٪ احتمال IBS همراه بود.
بنابراین، اگر شما یا کسی دیگری پس از مصرف قهوه با مشکل اسهال روبرو شدهاید، ممکن است بهتر باشد که مقدار مصرف قهوه خود را کاهش دهید یا به جای آن گزینههای دیگری را برای مصرف انتخاب کنید. در صورت ادامه مشکل، مشاوره با پزشک خود مناسب خواهد بود تا علت مشکل مشخص شده و راهحل مناسب ارائه شود.
همچنین طبع قهوه سرد است و در برخی از افراد سردمزاج ممکن است باعث اسهال شود. توصیه میکنیم همراه با قهوه نوشیدنی یا خوراکی ای که طبع گرم دارد را مصرف کنید.
چرا قهوه برای اسهال مضر است؟

قهوه به دلیل داشتن کافئین، اسید کلروژنیک و ترکیبات محرک روده، باعث افزایش حرکات دودی روده میشود. این اثر تحریککننده میتواند منجر به شل شدن مدفوع، کاهش جذب آب و افزایش دفعات دفع شود. همچنین، قهوه خاصیت ادرارآور دارد که ممکن است باعث از دست رفتن بیشتر آب و الکترولیتها در فرد دچار اسهال شود و خطر کم آبی بدن را تشدید کند.
-
تحریک معده:
قهوه یک محرک قوی برای معده است و باعث افزایش ترشح اسید معده میشود. این اسید اضافی میتواند باعث تحریک دیواره معده و روده شده و در برخی افراد منجر به احساس ناراحتی گوارشی یا حرکات بیشازحد روده شود. این روند ممکن است باعث تسریع در دفع و در نتیجه اسهال شود، بهویژه در افراد حساس به اسید یا دارای مشکلات گوارشی زمینهای.
-
تحریک حرکات روده:
قهوه با تحریک بازتاب گاستروکولیک، فعالیت رودهها را افزایش میدهد و باعث انقباضات عضلات روده میشود. این تحریک میتواند باعث تسریع عبور مواد از روده بزرگ و کاهش جذب آب شود. در نتیجه، مدفوع شلتر شده و احتمال بروز اسهال افزایش مییابد. این تأثیر در افرادی با سیستم گوارش حساس یا مبتلا به سندرم روده تحریکپذیر بیشتر دیده میشود.
-
رابطه کافئین و اسهال:
کافئین موجود در قهوه محرکی است که میتواند ترشح اسید معده را افزایش داده و انقباضات رودهای را تقویت کند. در برخی افراد، این اثرات منجر به اسهال میشود. همچنین، کافئین خاصیت مدر دارد که موجب از دست رفتن مایعات بدن شده و در ترکیب با حرکات سریع روده، باعث تشدید علائم گوارشی مانند اسهال یا نفخ میشود.
-
ترکیبات دیگر در قهوه:
علاوه بر کافئین، قهوه حاوی ترکیباتی مانند اسید کلروژنیک، کاتکولها و ن-آلکانویلهیدروکسیتریپتامین است که برخی از آنها خاصیت ملینی دارند. این ترکیبات میتوانند ترشح هورمونهایی مانند گاسترین را افزایش دهند که موجب تحریک حرکات روده میشود. اثر ترکیبی این مواد، بهویژه در افراد حساس، میتواند موجب تسریع در دفع و بروز اسهال گردد.
-
حساسیت به قهوه:
در برخی افراد، مصرف قهوه باعث بروز علائم گوارشی مانند نفخ، درد معده یا اسهال میشود که ناشی از حساسیت فردی به ترکیبات قهوه است. این حساسیت ممکن است به کافئین، اسیدهای طبیعی قهوه یا مواد افزودنی مانند شیر یا شکر مرتبط باشد. افراد حساس معمولاً باید مصرف قهوه را محدود کرده یا از گزینههای کمکافئین یا بدون اسید استفاده کنند.
-
مشکلات گوارشی قبلی:
افرادی که قبلاً مشکلات گوارشی مانند زخم معده یا مشکلات روده داشتهاند، ممکن است به مصرف قهوه با ویژگیهای تحریککننده گوارش واکنش نشان دهند.
در مطالعهای با عنوان “Effect of coffee on distal colon function” توسط Brown et al.، منتشرشده در مجله Gut در سال 1990، روی 99 فرد سالم بررسی شد که مصرف قهوه در 29٪ از شرکتکنندگان باعث نیاز فوری به دفع شد. انقباضات کولون پس از نوشیدن قهوه 60٪ بیشتر از آب و 23٪ بیشتر از قهوه بدون کافئین بود (p<0.05)؛ که نشاندهنده اثر تحریککنندگی قهوه بر اسهال است.
در هر صورت، اگر اسهال پس از مصرف اسپرسو مداوم یا مکرر باشد، بهتر است با پزشک مشورت کنید تا علت این مشکل را تشخیص دهید و راهنماییهای درمانی مناسب را دریافت کنید.
برای مشاهده قیمت و خرید قهوه میکس باندولینی کلیک کنید.
قهوه برای اسهال کودکان

قهوه برای اسهال کودکان به هیچ وجه توصیه نمیشود. کافئین موجود در قهوه میتواند موجب تحریک بیشازحد رودهها، افزایش دفع و تشدید کمآبی در بدن کودک شود. سیستم گوارش کودکان حساستر از بزرگسالان است و مصرف قهوه ممکن است باعث بدتر شدن علائم اسهال شود. در این شرایط، بهتر است از مایعات جبرانکننده الکترولیت مانند ORS استفاده شود و از مصرف قهوه پرهیز گردد.
در مطالعهای منتشرشده در PMC تحت عنوان “Effect of Caffeine on Colonic Manometry in Children” توسط Rao et al. (سال 2023، بیمارستان کودکان)، ۱۶ کودک سالم با اندازهگیری حرکات کولون بررسی شدند.
نتایج نشان داد مصرف قهوه کافئیندار باعث افزایش شاخص تحرک (MI) و مساحت زیر منحنی (AUC) انقباضات روده بزرگ شد (p < 0.05). این یافتهها تأیید میکند که کافئین و حتی ترکیبات غیرکافئینی در قهوه مستقیماً حرکات روده را در کودکان تحریک میکنند و ممکن است خطر اسهال را افزایش دهند
قهوه برای اسهال استفراغ

قهوه برای اسهال و استفراغ توصیه نمیشود، زیرا کافئین موجود در آن میتواند معده و روده را تحریک کند و باعث تشدید علائم شود. در شرایطی که بدن دچار از دست دادن مایعات است، قهوه به دلیل خاصیت ادرارآوری، ممکن است کمآبی را افزایش دهد. بهتر است از نوشیدنیهای بدون کافئین و سرشار از الکترولیت مانند محلول ORS یا آب برنج استفاده شود تا بدن سریعتر بهبود یابد.
در مطالعهای با عنوان “Gastrointestinal symptoms following coffee consumption: a randomized controlled trial” توسط Jeong et al.، منتشرشده در Korean Journal of Gastroenterology در سال 2017، مشخص شد که 32٪ از شرکتکنندگان پس از نوشیدن قهوه، علائم گوارشی مانند تهوع، اسهال و ناراحتی شکمی را تجربه کردند.
تفاوت معناداری بین قهوه کافئین دار و دکافه مشاهده شد (p=0.041). این مطالعه تأیید میکند که قهوه ممکن است علائم اسهال و استفراغ را تشدید کند.
به جای قهوه، چه چیزی مصرف کنیم؟

برای جلوگیری از اسهال ناشی از قهوه، میتوان از نوشیدنیهایی مانند چای سبز ملایم، چای زنجبیل، بابونه یا نعناع استفاده کرد. این نوشیدنیها خاصیت آرامبخش داشته و تحریک کمتری بر روده وارد میکنند. همچنین، آب گرم با لیمو در صبح میتواند جایگزین مناسبی باشد. اگر به طعم قهوه علاقه دارید، قهوه بدون کافئین (دکاف) گزینهای ملایمتر و کمتر تحریککننده است.
-
چای سبز ملایم:
کافئین بسیار کمتری دارد، آنتیاکسیدان بالایی دارد و تحریک کمتری بر روده وارد میکند. -
چای زنجبیل:
ضدالتهاب، ضدتهوع و کمککننده به هضم است؛ نهتنها اسهال را تشدید نمیکند بلکه گاه کمک به کنترل آن میکند. -
چای بابونه:
اثر آرامبخش بر سیستم گوارش دارد، التهاب روده را کاهش میدهد و برای افرادی با معده حساس مفید است. -
چای نعناع:
به شل شدن عضلات روده کمک میکند و از اسپاسم و حرکات شدید روده جلوگیری میکند. -
قهوه دکاف (بدون کافئین):
اگر عاشق طعم قهوه هستید، نوع بدون کافئین آن انتخاب خوبی است. البته هنوز ممکن است در برخی افراد حساس، مشکلساز باشد. -
آب گرم با لیمو:
صبحها به جای قهوه، نوشیدن یک لیوان آب گرم با چند قطره لیمو میتواند بدن را بیدار و سیستم گوارش را بدون تحریک اضافی فعال کند.
در مطالعهای با عنوان “Anti-diarrheal activity of Matricaria chamomilla extract in castor oil-induced diarrhea in mice” توسط Ranjit Singh و Vandana، منتشرشده در مجله Journal of Ethnopharmacology در سال 2014، مشخص شد که عصاره بابونه موجب کاهش معنیدار دفعات اسهال شد. اثر ضداسهالی این گیاه با کاهش ترشح و التهاب رودهای همراه بود، که اثربخشی بابونه را بهعنوان جایگزین مناسب قهوه در افراد حساس نشان میدهد.
قهوه برای چه کسانی مضر است ؟
قهوه برای کسانی که دچار مشکلات گوارشی، اضطراب، بیخوابی، فشار خون بالا، بیماریهای قلبی یا فقر آهن هستند مضر است. همچنین، مصرف زیاد قهوه برای زنان باردار و کودکان توصیه نمیشود. کافئین موجود در قهوه میتواند باعث تحریک معده، افزایش ضربان قلب، اختلال خواب و کاهش جذب آهن شود. افراد حساس باید مصرف قهوه را محدود یا حذف کنند.
-
افراد با مشکلات گوارشی: مانند زخم معده، رفلاکس معده (GERD) یا سندرم روده تحریکپذیر (IBS)، زیرا قهوه اسید معده را افزایش داده و حرکات روده را تحریک میکند.
-
افراد دچار اضطراب یا بیخوابی: کافئین سیستم عصبی را تحریک کرده و میتواند اضطراب، تپش قلب و اختلال خواب را تشدید کند.
-
افراد با فشار خون بالا: کافئین ممکن است فشار خون را موقتاً بالا ببرد، بهویژه در افرادی که به آن حساس هستند یا داروی کنترل فشار مصرف میکنند.
-
افراد مبتلا به بیماریهای قلبی: در برخی موارد، کافئین میتواند باعث آریتمی (بینظمی ضربان قلب) شود.
-
زنان باردار: مصرف زیاد کافئین در بارداری ممکن است با خطر سقط جنین یا وزن پایین نوزاد مرتبط باشد؛ بهتر است مصرف روزانه کمتر از 200 میلیگرم باشد.
-
افراد با کمخونی یا فقر آهن: قهوه میتواند جذب آهن غیرهِم (موجود در منابع گیاهی) را کاهش دهد، به ویژه اگر همراه با وعده غذایی مصرف شود.
-
کودکان و نوجوانان: به دلیل حساسیت بیشتر به کافئین و اثرات منفی بر رشد، خواب و تمرکز.
در متاآنالیزی منتشرشده توسط Frontiers in Nutrition در سال 2022 با عنوان “Relationship between maternal caffeine and coffee intake and risk of pregnancy loss”، افزایش یک فنجان قهوه در روز طی بارداری با افزایش ۳٪ خطر سقط خودبهخودی ارتباط داشت. همچنین مصرف اضافی 100 میلیگرم کافئین در روز منجر به افزایش ۱۴٪ تا ۲۶٪ خطر سقط شد.
درمان اسهال بعد از خوردن قهوه و اسپرسو

اگر بعد از خوردن قهوه دچار اسهال میشوید در ابتدا مصرف شیر و افزودنی های دیگر همراه با آن را قطع کنید و اگر مشکل حل نشد از قهوه های کم کافئین تر استفاده کنید. همچنین طبع قهوه سرد است پس بعد از نوشیدن آن کمی گرمی بخورید. خوردن موز، مصرف مایعات و پروبیوتیک ها نیز به درمان اسهال بعد از خوردن قهوه کمک میکنند.
مقاله بعد از خوردن قهوه چه بخوریم به شما کمک میکند تا خوراکی های مفید که اغلب طبع گرمی دارند را بشناسید.
- مصرف مایعات:
اسهال میتواند باعث از دست دادن آب بدن شود. بنابراین، نوشیدن مقدار زیادی آب، چای گیاهی یا آب الکترولیتها برای جایگزینی مایعات از دست رفته بسیار مهم است. - مصرف غذاهای ملایم:
بعد از اسهال، مصرف غذاهای ملایمی مثل برنج سفید، موز، سیب پخته یا نان سفید میتواند به آرامش دستگاه گوارش کمک کند. - کاهش مصرف کافئین:
ممکن است به کافئین حساسیت داشته باشید. کاهش میزان کافئین یا جایگزین کردن آن با قهوه بدون کافئین میتواند به جلوگیری از بروز اسهال کمک کند. - اجتناب از شیرین کنندههای مصنوعی:
برخی افراد به شیرین کنندههای مصنوعی حساس هستند که میتواند باعث اسهال شود. اگر قهوهتان را با شیرینکنندههای مصنوعی مصرف میکنید، ممکن است نیاز باشد که مصرف آنها را کاهش دهید. - مصرف پروبیوتیکها:
پروبیوتیکها میتوانند به تعادل باکتریهای مفید در روده کمک کنند و بهبود عملکرد دستگاه گوارش را تسریع کنند. مصرف ماست یا مکملهای پروبیوتیک میتواند مفید باشد.
برای خواندن مقاله قهوه کم کافئین چیست کلیک کنید.
ماست و قهوه برای اسهال
ماست به دلیل داشتن پروبیوتیکها میتواند به تعادل فلور روده کمک کرده و در کاهش علائم اسهال مؤثر باشد، بهویژه اگر ناشی از عفونت یا مصرف آنتیبیوتیک باشد. در مقابل، قهوه معمولاً به دلیل دارا بودن کافئین، باعث تحریک روده و تشدید اسهال میشود. ترکیب این دو ممکن است اثرات متضاد داشته باشد و برای افراد با معده حساس یا اسهال توصیه نمیشود.
در مطالعهای با عنوان “Effect of probiotic yogurt on acute diarrhea in adults” توسط Ritchie et al.، منتشرشده در American Journal of Clinical Nutrition در سال 2015، مصرف روزانه 250 میلیلیتر ماست پروبیوتیک در بیماران مبتلا به اسهال حاد باعث کاهش میانگین مدت اسهال از ۳.۵ روز به ۲.۲ روز شد (p<0.01). این نتایج نشان میدهد ماست، بر خلاف قهوه، میتواند در بهبود اسهال نقش مؤثر داشته باشد.
قهوه برای اسهال خوبه؟

قهوه در واقع با افزایش فعالیت روده ها و تحریک سیستم گوارشی مخصوصا در افراد حساس معمولا علائم اسهال را بدتر میکند. پس خیر قهوه برای اسهال خوب نیست. در زمان اسهال سعی کنید مایعات بیشتری بنوشید و از خوردن قهوه که تحریک کننده حرکات روده است پرهیز کنید. غذاهای ساده و قابل هضم مانند برنج سفید، نان سفید، موز و سیب پخته میتوانند به آرامش دستگاه گوارش کمک کنند.
قهوه اسهال یا یبوست
قهوه اسپرسو به طور کلی بیشتر به عنوان یک محرک ملایم برای دستگاه گوارش شناخته میشود و در بسیاری از افراد به تسهیل حرکت روده و حتی به جلوگیری از یبوست کمک میکند. اما در برخی موارد، قهوه و اسپرسو میتواند به یبوست نیز منجر شود. عواملی مثل مصرف بیش از حد قهوه، از دست دادن آب بدن و تاثیر بر سیستم عصبی میتواند باعث یبوست شود.
- از دست دادن آب بدن: قهوه، به دلیل داشتن کافئین، یک دیورتیک (ادرارآور) است. اگر مصرف قهوه باعث از دست دادن آب بدن شود و مایعات کافی جایگزین نشود، شاید به یبوست منجر شود.
- تاثیر بر سیستم عصبی: کافئین میتواند سیستم عصبی را تحریک کند، که ممکن است در برخی افراد باعث انقباضات نامنظم روده و در نتیجه یبوست شود.
- مصرف بیش از حد: مصرف زیاد قهوه ممکن است تاثیرات منفی بر دستگاه گوارش داشته باشد، از جمله کاهش عملکرد طبیعی رودهها و ایجاد یبوست.
- تاثیرات فردی: پاسخ بدن به قهوه در افراد مختلف متفاوت است. در حالی که برخی افراد ممکن است با مصرف قهوه دچار افزایش حرکات روده شوند، برخی دیگر ممکن است تجربه یبوست داشته باشند.
آیا اسپرسو می تواند باعث اسهال شود؟
بله مصرف زیاد اسپرسو در افرادی که داری مشکلات گوارشی هستند می تواند باعث اسهال شود.
چرا اسپرسو باعث اسهال می شود؟
اسپرسو گاهی اوقات سیستم گوارش را تحریک می کند و باعث واکنش آلرژیک سیستم گوارش می شود که منجر به اسهال می شود.
قهوه چه تاثیرات مثبتی بر سیستم گوارش دارد؟
تعثیرات قهوه بر روی بدن بسیار فرد به فرد می باشد اما در موارد که حساسیت نداشته باشد خاصیت آنتی اکسیدانی و تقویتی برای سیستم گوراش دارد
سخن پایانی
قهوه با وجود فوایدش، در شرایط ابتلا به اسهال میتواند وضعیت را بدتر کند. ترکیباتی مانند کافئین و اسیدهای طبیعی قهوه، حرکات روده را افزایش داده و باعث کاهش جذب آب میشوند. این ویژگیها باعث تشدید علائم اسهال، کمآبی و ناراحتی گوارشی میشوند. در چنین شرایطی، توصیه میشود از نوشیدنیهای ملایمتر مانند دمنوشهای گیاهی یا ماست پروبیوتیک استفاده شود.
در مطالعهای با عنوان “Effect of coffee on distal colon function” توسط Brown et al.، منتشرشده در Gut Journal در سال 1990، روی 99 فرد سالم، مصرف قهوه در 29٪ شرکتکنندگان باعث نیاز فوری به دفع شد. انقباضات کولون پس از نوشیدن قهوه 60٪ بیشتر از آب و 23٪ بیشتر از قهوه دکاف بود (p<0.05).
محمدرضا آذرمند هستم باریستا و نویسنده مقالات تخصصی مرتبط با قهوه در سایت قهوه باندولینی.
علاقه مند به دنیای عطر و طعم قهوه.
- azarmandhttps://bandolini.ir/author/azarmand/۱۷ شهریور ۱۴۰۴
- azarmandhttps://bandolini.ir/author/azarmand/
- azarmandhttps://bandolini.ir/author/azarmand/











عالی👌
نوع قهوه هم تاثیرگذاره؟
بله از کیفیت تا نژاد قهوه تاثیراتش کم و زیاد میشه