قهوه یکی از نوشیدنیهای محبوب و پرطرفدار در سراسر جهان است که بسیاری از افراد لذت میبرند. در تهیه یک فنجان قهوه با کیفیت بالا، آسیاب قهوه دمی نقش بسیار مهمی دارد. با توجه به انواع مختلف قهوه سازها و روش های مختلف دم آوری، انتخاب درجه صحیح آسیاب قهوه برای هر روش تهیه قهوه بسیار اهمیت دارد. در این مقاله، به اهمیت و معرفی بهترین درجه آسیاب قهوه دمی و روش های دیگر تهیه قهوه خواهیم پرداخت. همراه ما باشید تا اطلاعات بیشتری در این زمینه کسب کنید.
فهرست مطالب
آسیاب قهوه چیست؟
در این مقاله، ما به معرفی آسیاب مخصوص هر قهوهساز پرداخته و به توضیح کوتاهی از آسیاب قهوه پرداختهایم. آسیاب قهوه یک دستگاه با تیغه های خاص است که دانه های سفت قهوه را پس از مراحل رست به دانه های خرد و بسیار ریز تبدیل میکند. این پودر حاصل میتواند برای دمآوری قهوه با استفاده از روشهای مختلف مورد استفاده قرار گیرد.
آسیابهای قهوه امروزه به دو دسته برقی و دستی تقسیم میشوند. هر یک از این دستهها مکانیزم و ویژگیهای خاص خود را دارند و هرکدام مزایا و معایبی دارند. این انواع آسیابها در بازار با انواع مختلفی در دسترس هستند و انتخاب مناسب بر اساس نیازها و ترجیحات هر کاربر ممکن است.
مقالات مرتبط:
تاریخچه آسیاب قهوه
تاریخچه آسیاب قهوه نشاندهنده تحولات جالب در فرآیند تهیه قهوه است. از آسیابهای اولیه با استفاده از هاونها و ابزارهای سنگی یا چوبی گرفته تا آسیابهای دستی ایرانیترکی با طراحیهای نقوش اسلامی و ایرانی در قرون پانزدهم میلادی، و سپس آسیابهای اروپایی در قرن هفدهم، تاریخچه آسیاب قهوه نشانگر خلاقیت و توسعه فرآیند تهیه قهوه است.
به طور خاص، نیکلاس بوک که در سال ۱۶۶۵ میلادی در انگلستان آسیاب خود را طراحی و تولید کرد، یک گام مهم در تاریخچه آسیاب قهوه بود. این آسیاب اروپایی نخستین مدلی بود که به تولید انبوه رسید و در اروپا شهرت یافت. اما در آن زمان، هیچ راهنمای خاصی برای درجه آسیاب قهوه وجود نداشت و همه چیز بر اساس تجربه و حس صورت میگرفت.
با پیشرفت فناوری و گسترش صنعت الکتریسیته، آسیابهای برقی معرفی شدند و تدریجاً به کیفیت و تواناییهای بهتری دست یافتند. همچنین، راهنمایی برای درجه آسیاب قهوه دمی با گذر زمان تنظیم شد. این تحولات نشاندهنده اهمیت و توسعه مفهوم تهیه قهوه در طول زمان است.
انواع آسیاب قهوه دمی
آسیاب قهوه دمی از اهمیت بسیاری برخوردار است و موثر در تهیه یک فنجان قهوه با عطر و طعم بهینه میباشد. در بازار موجود انواع مختلفی از آسیاب های قهوه دمی وجود دارد که هرکدام ویژگی ها و عملکرد های خود را دارند. در زیر به اختصار برخی از انواع آسیابهای قهوه اشاره شده است:
آسیاب قهوه دندانه ای قیفی (Conical Burr Grinder)
آسیاب قهوه دندانهای قیفی (Conical Burr Grinder) با تیغههای مخروطی در این نوع از آسیابها، دانههای قهوه از بین دو صفحه موجدار فلزی (Steel Corrugated Plates) یا سرامیکی، که در هم جفت میشوند، عبور کرده و به شکل پودر تبدیل میشوند. فاصله بین این دو صفحه، درجه پودر شدن قهوه را تعیین میکند و قابلیت تنظیم دارد. این آسیابها دارای سرعت مناسبی هستند که جلوی ایجاد حرارت و گرم شدن قهوه را میگیرند و همچنین از از بین رفتن عطر و بوی قهوه جلوگیری میکنند. بنابراین، داشتن یک راهنمای آسیاب قهوه دمی برای استفاده از این نوع آسیابها میتواند بسیار کمککننده باشد.
آسیاب قهوه دندانه ای صفحهای (Flat Burr Grinder)
تیغههای آسیابهای صفحهای، مانند ۲ صفحه که روی یکدیگر قرار میگیرند، این امکان را فراهم میکنند که فاصله بین صفحهها را بسته به درجه درشتی یاریزی دلخواه دانهها تنظیم کرد. به عنوان مثال، برای به دست آوردن پودر قهوه با درجه ریز مخصوص قهوه اسپرسو، میتوان فاصله بین صفحهها را کاهش داد.
برای مشاهده قیمت و خرید قهوه اسپرسو 8020 کلیک کنید.
آسیاب قهوه دندانهای مخصوص اسپرسو (Espresso Burr Grinder)
آسیابهای دندانهای نسخه تخصصیتر، معمولاً برای کافیشاپها طراحی شدهاند و این امکان را فراهم میکنند که درجهریزی یا درشتی پودر قهوه را به دقت تنظیم کرده و آن را بر اساس فشار آبی که از بین قهوه اسپرسو عبور خواهد کرد، بهینه کنند. این آسیابها دارای جایگاهی برای قرارگیری فیلتردستی Portafilter دستگاه اسپرسو هستند تا پودر قهوه مستقیماً داخل آن بریزد.
مهمترین نکته اینجاست که به دلیل دقت بالای این نوع آسیابها، خود آنها میتوانند به عنوان یک راهنمای آسیاب قهوه دمی، به خصوص برای اسپرسو، عمل کنند.
آسیاب قهوه تیغهای برقی (Electric Blade Grinders)
آسیابهای تیغهای از دو تیغه فلزی، مشابه مخلوطکنهای خانگی، تشکیل شدهاند که تحت حرکت یک موتور الکتریکی کوچک، با سرعت بسیار بالا در ظرفی شبیه به فنجان چرخانده میشوند و دانههای قهوه را به پودر تبدیل میکنند. در این آسیابها، برای کنترل درجه درشتی وریزی پودر، نیاز به تنظیم مدت زمانی است که دانهها در آسیاب قرار دارند.
برای افزایش دقت در کار با آسیاب تیغهای، حتماً باید از یک زمانسنج استفاده کنید. برای آسیاب قهوه دمی به صورت یکنواخت، میتوانید قهوه را در چند مرحله آسیاب کنید. به عبارت دیگر، ابتدا قهوه را آسیاب کنید، سپس کمی آسیاب را تکان دهید و دوباره قهوه را آسیاب کنید. آسیاب قهوه دمی در این آسیابها به صورت یکدست نمیشود و میزان آسیاب را باید با چشم خود کنترل کنید که این موضوع خطایی را به همراه دارد. به همین دلیل توصیه میشود که یک راهنمای آسیاب قهوه دمی همراه خود داشته باشید تا کار خود را به دقت بیشتری انجام دهید.
آسیاب قهوه دستی (Manual or Turkish Mill)
آسیابهای مذکور برای آسیاب مقدار کمی قهوه استفاده میشوند و در برخی از آنها قابلیت تنظیم درجه ریز شدن قهوه وجود دارد. با این حال، اگر قصد دارید قهوه را به اندازهی قهوه ترک نرم آسیاب کنید، نیاز به قدرت دستی زیادی خواهید داشت.
آسیاب قهوه صنعتی غلطکی (Roller Mill)
آسیابهای غلطکی برای آسیاب قهوه دمی به منظور تولید حجم زیاد طراحی شدهاند. در این نوع آسیابها، قهوه با عبور از بین چندین غلطک به شکل پودر تبدیل میشود. این آسیابها عمدتاً در کارخانهها و واحدهای بزرگ تولید قهوه استفاده میشوند تا به صورت صنعتی و حجم بالا قهوه را آسیاب کنند.
انتخاب آسیاب قهوه دمی
آسیاب های با تیغه های تیغه ای شکل، که به طور معمول به نام آسیاب های تیغهای نیز شناخته میشوند، دارای تیغه هایی هستند که قهوه را برش میزنند تا به درجه مناسبی برسد. در این نوع آسیاب، زمان، تعیینکننده میزان نرمی و درشتی پودر قهوه است. زمان بیشتر در داخل آسیاب منجر به درجه نرمتر قهوه میشود. یکی از مزیتهای این نوع آسیابها، قیمت ارزان آنها است. آسیابهای تیغهای به عنوان گزینهای مناسب برای افراد مبتدی شناخته میشوند.
با این حال، معایب این دستگاهها نیز وجود دارد. یکی از مشکلات اصلی آسیابهای تیغهای، تولید پودر آسیاب غیر یکنواخت است. پودری که توسط تیغههای این آسیاب تولید میشود، دارای دانههای ریز و درشتی است که ممکن است در استخراج عصاره در روشهای حساس مانند اسپرسو، مشکل ایجاد کند. به همین دلیل، تهیه پودر قهوه با این دستگاهها برای روشهای فیلتری مانند قهوهسازهای دیگر، مناسبتر است. با این حال، حتی برای این روشها نیز توصیه میشود همراه با آسیاب تیغهای یک راهنمای آسیاب قهوه دمی استفاده کنید تا به دقت بیشتری قهوهتان را کنترل کنید.
تیغههای دندانه دار در آسیابهای قهوه دو نوع مختلف دارند. این آسیابها دارای دو تیغه هستند؛ یکی از آنها ثابت است و دیگری به یک موتور متصل شده و توسط نیروی آن چرخش مییابد. قهوه در میان این دو تیغه قرار میگیرد و با چرخش تیغه غیر ثابت، به پودر تبدیل میشود. در این نوع آسیابها، یکنواختی قهوه ممکن است صد در صد نباشد، اما به مراتب کمتر از آسیابهای تیغهای معمولی است.
آسیابهای با تیغههای دندانهای دو نوع دارند: تیغههای تخت و تیغههای مخروطی.
تیغههای تخت:
در این نوع آسیاب، نیروی موتور به یکی از تیغهها متصل است و آن را به چرخش در میآورد. میزانریزی و درشتی پودر قهوه قابل تنظیم است با نزدیک یا دور شدن صفحات دو تیغه از هم. هرچه این دو صفحه از یکدیگر دورتر باشند، قهوه درشتتر آسیاب میشود و برعکس.
تیغههای مخروطی:
تیغههای مخروطی نیز تنظیمپذیر هستند، اما دقت در این نوع تیغهها بیشتر است و پودر قهوه یکنواختتر خواهد بود. در این آسیابها، معمولاً تیغه مخروطی چرخش میکند و تیغه دایرهای دور آن ثابت است.
جنس تیغهها:
تیغههای دندانهای معمولاً از دو جنس سرامیک و استیل تولید میشوند. تیغههای استیل به سرعت گرم میشوند و سریعاً دمای خود را از دست میدهند، در حالی که تیغههای سرامیکی زمان طولانیتری برای گرم شدن و خنک شدن نیاز دارند. جنس تیغه ممکن است شامل آلیاژهای فولادی و دیگر فلزات نیز شود، که به سازنده و کاربرد آسیاب بستگی دارد.
درجه آسیاب بهتر، قهوه بهتر
راز تهیه یک فنجان قهوه عالی در روش عصارهگیری آن نهفته است، که به معنای واقعی کلمه، این فرآیند تعیینکننده کیفیت نهایی قهوه میباشد. عصارهگیری به فرآیند استخراج ترکیبات عطر و طعم از دانه قهوه با آب داغ اشاره دارد و هرچه این عمل به بهترین شکل صورت گیرد، قهوه نهایی نیز بهتر و مطلوبتر خواهد بود.
ترکیبات رایحهای و طعمی قهوه متنوع هستند و هرکدام به قهوه ویژگیهای خاصی افزوده و تغییر میدهند. بعضی از این ترکیبات میتوانند قهوه را تلخ کنند، در حالی که برخی دیگر شیرینی، مزه میوهای یا ترشی را به آن افزوده و در فواصل زمانی و دماهای خاص خود آزاد میشوند.
با توجه به گفته “تاد گولدز وورتی”، مدیر بخش عمده “کلاچ کافی” و قهرمان بهترین دمآور قهوه در سالهای ۲۰۱۴ و ۲۰۱۶ در آمریکا، ترکیبات قهوه در مراحل خاصی آزاد میشوند، از اسیدها و شیرینی تا تلخی.
توانمندی در کنترل میزان عصارهگیری به ما این امکان را میدهد که مقدار ترکیبات مختلف را در قهوه کنترل کرده و تنظیم کنیم. از اینرو، استفاده از یک آسیاب قهوه دقیق و یکنواخت به همراه راهنمای درجه آسیاب، کلیدی در بهبود عملکرد عصارهگیری و بهبود کیفیت نهایی قهوه خواهد بود.
آیا یک درجه برای همه قهوه ها مناسب است؟
درجه آسیاب قهوه دمی ایدهآل و مناسب به عوامل متعددی وابسته است که در زیر به برخی از آنها اشاره شده است:
۱. دانههای قهوه: با توجه به اینکه هر دانه قهوه ویژگیها و طعمهای متفاوتی دارد، انتخاب درجه آسیاب مناسب بر اساس نوع دانه قهوه بسیار حائز اهمیت است. هرچند راهنمای درجه آسیاب قهوه به طور کلی استفاده میشود، اما با توجه به نوع قهوه، میتوان درجه مناسب را تنظیم کرد.
۲. وسایل تهیه قهوه: نوع وسیلهای که برای تهیه قهوه استفاده میشود نیاز به درجات آسیاب مختلف دارد. برای هر وسیله، تنظیمات متفاوتی ممکن است لازم باشد تا بهترین نتیجه حاصل شود.
۳. زمان رست قهوه: قهوه پس از رست شدن آغاز به آزاد کردن گازهای خود میکند. استفاده از قهوه تازهرست بسیار مهم است. زیرا با گذشت زمان، قهوه تغییراتی در عطر و رایحه خود ایجاد میکند.
۴. درجه رست: درجات رست نشان دهنده میزان گرمایی است که دانه قهوه دریافت کرده است و چگونگی آزادسازی رایحهها. رستهای تیره با درجات درشتتر و رستهای روشنتر با درجات نرمتر آسیاب میشوند. راهنمای درجه آسیاب قهوه به کاربر این امکان را میدهد تا با توجه به درجه رست مورد نظر، درجه آسیاب مناسب را انتخاب کند.
در نهایت، ترکیب مهارت کاربر و شناخت دقیق از موارد فوق میتواند به دستیابی به قهوهای با طعم و عطر مطلوب کمک شایانی کند.
تنظیم درجه آسیاب قهوه:
۱. بسیار درشت (Extra Coarse Grind):
برای قهوه سرد دم (کلد برو) و دستگاههای تهیه قهوه سرد.
در این درجه آسیاب، دانهها بسیار درشت هستند.
مناسب برای استفاده در تادی و دیگر روشهای دمآوری سرد.
۲. درشت (Coarse Grind):
برای دستگاه فرنچ پرس و چشیدن طعم قهوه. (Cupping)
دانهها در این درجه آسیاب خشنتر هستند.
۳. متوسط – درشت (Medium – Coarse Grind):
برای دستگاههای تخصصی مانند کمکس و کافه سولو.
مناسب برای قهوههای دمی و چشمهای.
یکی از محبوبترین درجات برای قهوههای دمی.
مناسب برای قهوه برای دستگاه اسپرسوساز خانگی
۴. متوسط (Medium Grind):
درجه استاندارت برای انواع قهوههای دمی ازجمله V۶۰ و کلور.
مناسب برای دستگاههای دریپ پات و استفاده متداول.
۵. متوسط – نرم (Medium – Fine Grind):
برای دستگاههای ائروپرس و روشهای دمی.
دانهها در این درجه آسیاب نرمتر هستند.
۶. نرم (Fine Grind):
برای اسپرسو و موکاپات.
دانهها در این درجه آسیاب ریزتر و نرمتر هستند.
۷. خیلی نرم (Extra Fine):
برای تهیه قهوه ترک و قهوه عربی.
درجه آسیاب ریزترین، بهترین برای قهوههای خاص.
توجه داشته باشید که هر دستگاه تهیه قهوه ممکن است نیاز به درجه آسیاب خاصی داشته باشد. برای بهترین نتیجه، همیشه به دستورالعمل تولیدکننده دستگاه یا راهنمای درجه آسیاب قهوه دمی خود اطلاعات را مورد بررسی قرار دهید.
سخن پایانی
اگر به عنوان یک باریستا فعالیت میکنید، توصیه میشود از یک آسیاب با درجه دقیق و ترجیحاً دیجیتال استفاده کنید تا میزان آسیاب قهوه به دقت تنظیم شود و همیشه پودر قهوه یکدستی تولید شود. اگر به قهوه علاقمندید و قصد دارید در منزل قهوه خود را آسیاب کنید، با چند بار تمرین و دم کردن قهوه آسیاب شده، به تدریج میتوانید میزان آسیاب قهوه دمی را درست تنظیم کنید.
برای مثال، اگر برای موکاپات (اسپرسو ساز رو گازی) قهوه آسیاب میکنید و خروجی آب در هنگام دم کردن قهوه آبکی بود، باید قهوه را ریزتر آسیاب کنید. همچنین، اگر قهوه با سختی از دستگاه خارج میشود، آسیاب قهوه دمی را کمی درشتتر تنظیم کنید. البته، تمام این تنظیمات باید بر اساس راهنمای درجه آسیاب قهوه صورت گیرد تا نتایج بهینه را به دستآورید.
محمدرضا آذرمند هستم. نویسنده مقالات، مسئول سئو و مدیر سایت فروشگاه خرید قهوه باندولینی.
افتخار همکاری با مجموعه هایی مثل پارسی هولدینگ، پارسی پودر، پارسی پت و... را دارم.
علاقه مند به دنیای عطر و طعم قهوه و اندکی باریستا 🙂