زمان مطالعه3 دقیقه
می پسنـدم0
اندازه متن12
قهوه، به عنوان یکی از محبوبترین نوشیدنیهای جهان، تنوع گستردهای در گونهها و طعمها دارد. در میان گونههای مختلف قهوه، عربیکا و روبوستا به عنوان دو گونه اصلی و پرطرفدار شناخته میشوند که هر کدام ویژگیهای منحصر به فرد خود را دارند. این دو گونه نه تنها از نظر ژنتیکی متفاوت هستند، بلکه در طعم، عطر، میزان کافئین و حتی شرایط کشت نیز با یکدیگر تفاوتهای قابل توجهی دارند.
شناخت این تفاوتها نه تنها برای قهوهدوستان حرفهای، بلکه برای هر فردی که به دنبال تجربهای غنیتر از این نوشیدنی است، ضروری به نظر میرسد. در این مقاله، به بررسی دقیق تفاوتهای بین قهوه عربیکا و روبوستا پرداخته و جنبههای مختلف این دو گونه را مقایسه خواهیم کرد تا بتوانید انتخاب آگاهانهتری در هنگام لذت بردن از فنجان قهوه خود داشته باشید.
دراین مقاله، ما به تجزیه و تحلیل تفاوت قهوه عربیکا و روبوستا، دو دانه کشت شده برای مصرف قهوه با توجه به مقالات علمی موجود میپردازیم.
فهرست مطالب
قهوه عربیکا و روبوستا دو گونه اصلی قهوه هستند. قهوه عربیکا طعم شیرین، میوهای و اسیدی با کافئین کمتر (۱.۲–۱.۵٪) دارد و در ارتفاعات بالا رشد میکند. روبوستا طعم تلخ و خاکی با کافئین بیشتر (۲.۲–۲.۷٪) دارد و در ارتفاعات پایین و شرایط سخت مقاوم است. عربیکا گرانتر و برای قهوه تخصصی، روبوستا ارزانتر و برای اسپرسو و قهوه فوری استفاده میشود.
– نام علمی: Coffea arabica.
– خاستگاه: اتیوپی و مناطق مرتفع آفریقا.
– نام علمی: Coffea canephora
– خاستگاه: مناطق گرمسیری آفریقای مرکزی و غربی، مانند کنگو و اوگاندا.
– گیاهی ظریف با برگهای بیضی و نوک تیز.
– ارتفاع گیاه: ۲.۵ تا ۴.۵ متر
– میوهها بیضی شکل و حاوی دانههای مسطحتر.
– گیاهی مقاومتر با برگهای بزرگ و گرد.
– ارتفاع گیاه: تا ۶ متر.
– میوهها گردتر و دانهها کوچکتر و گردتر.
دانه ی قهوه عربیکا از نظر طعم برتر است.قهوه عربیکا تمایل به داشتن طعم نرم و شیرین تر، با تن شکلات یا شکر و اغلب میوه ها یا انواع توت ها است. از طرف دیگر، روبوستا دارای طعم قوی تر، سخت تر و تلخ تر، به شکل دانه دار یا لاستیکی است.
– طعم ملایم، شیرین و پیچیده با اسیدیته بالاتر.
– نتهای میوهای، گلی، شکلاتی یا کاراملی.
– تلخی کم و عطر ظریف.
– طعم قوی، تلخ و خاکی با اسیدیته پایین.
– نتهای چوبی، دودی یا آجیلی.
– تلخی بیشتر و عطر تندتر.
قهوه روبوستا به طور مکرر در قهوه فوری و به عنوان یک افزودنی ترکیبی استفاده می شود تا به یک قهوه خاص برای مخلوط کردن با قهوه های اضافی کمک کند. قهوه روبوستا حدود 2.7 ٪ محتوای کافئین دارد در حالی که Arabica 1.5 ٪ کافئین دارد.
– حدود ۱.۲–۱.۵٪ کافئین.
– برای کسانی که به کافئین حساس هستند مناسبتر است.
– حدود ۲.۲–۲.۷٪ کافئین (تقریباً دو برابر عربیکا).
– انرژیبخشتر و تلختر به دلیل کافئین بالا.
تفاوت قهوه عربیکا و روبوستا شرایطی است که در آن رشد می کنند. دانه قهوه عربیکا در هر نقطه از 600+متر در تاپ های کوهستانی و محیط های گرمسیری رشد می کند. در حالی که قهوه روبوستا در هر نقطه از سطح دریا تا حدود 600 متر رشد می کند. قهوه های روبوستا همچنین میوه ای سخت تر تولید می کنند و بنابراین به اندازه حشرات مزاحم مستعد نیستند. از طرف دیگر قهوه عربیکا شکننده تر است و می تواند در اثر اشکالات آسیب دیده باشد.
– نیاز به ارتفاع بالا (۶۰۰ تا ۲۲۰۰ متر از سطح دریا).
– آبوهوای خنک و مرطوب با دمای ۱۵–۲۴ درجه سانتیگراد.
– حساس به آفات و بیماریها (مانند زنگ برگ قهوه).
– در ارتفاع پایین (تا ۸۰۰ متر) رشد میکند.
– مقاوم در برابر گرما، رطوبت و آفات.
– دمای ایدهآل: ۲۴–۳۰ درجه سانتیگراد.
برای خواندن مقاله رژیم قهوه چیست کلیک کنید.
تقریباً 75 ٪ از تولید قهوه جهان عربیکا است، در حالی که 25 ٪ قهوه روبوستا است. آمریکای لاتین بزرگترین تولید کننده قهوه عربیکا در جهان است، در حالی که ویتنام بیشترین مقدار قهوه روبوستا را تولید می کند. علاوه بر این، ادویه عربیکا دارای زمان گل 7 تا 9 ماه است، در حالی که قهوه روبوستا دارای زمان گلدهی 9 تا 11 ماه است.
– ۶۰–۷۰٪ تولید جهانی قهوه.
– گرانتر و پرطرفدارتر برای قهوههای تخصصی (Specialty Coffee).
– ۳۰–۴۰٪ تولید جهانی.
– ارزانتر و معمولاً در قهوههای تجاری یا ترکیب با عربیکا استفاده میشود.
– قهوههای فیلتری، لاته، کاپوچینو و نوشیدنیهای تک خاستگاه (Single Origin).
– اسپرسو (به دلیل کف یا کرمای بیشتر)، قهوه فوری و ترکیب با عربیکا برای افزایش تلخی و بدنۀ قهوه.
| ویژگی | عربیکا | روبوستا |
|---|---|---|
| طعم | شیرین، میوهای، اسیدی | تلخ، خاکی، کماسید |
| کافئین | ۱.۲–۱.۵٪ | ۲.۲–۲.۷٪ |
| ارتفاع کشت | ۶۰۰–۲۲۰۰ متر | ۰–۸۰۰ متر |
| مقاومت به آفات | کم | زیاد |
| قیمت | گرانتر | ارزانتر |
| کاربرد رایج | قهوه تخصصی | اسپرسو، قهوه فوری |
قهوه عربیکا (Coffea arabica) به عنوان باکیفیتترین و پرطرفدارترین گونه قهوه در جهان شناخته میشود. دانههای عربیکا معمولاً بیضی شکل و کمی کشیده هستند و برخلاف گونه روبوستا، یک شیار منحنی روی سطح صاف آنها دیده میشود. طول دانهها حدود ۸ تا ۱۲ میلیمتر است و رنگ آنها پیش از برشتهشدن، سبز کمرنگ تا زیتونی است. پس از برشتهکاری، رنگ آنها به طیفی از قهوهای روشن تا تیره تغییر میکند.
از نظر ساختاری، دانههای عربیکا نرمتر و کمچگالتر از روبوستا هستند و به دلیل رشد در ارتفاعات بالا (۶۰۰ تا ۲۲۰۰ متر) و آبوهوای خنک، بافتی یکنواخت و ظریف دارند. شکل ظاهری این دانهها در فرآیند برشتهکاری تأثیرگذار است، زیرا شیار منحنی و سطح صاف آنها باعث میشود حرارت به طور یکنواخت جذب شود و عطر و طعم پیچیدهتری آزاد گردد.
این دانهها عموماً در کشورهایی مانند برزیل، کلمبیا، اتیوپی و کنیا کشت میشوند و به دلیل اسیدیته بالا و طعمهای میوهای، گلی و شکلاتی، پایه اصلی قهوههای تخصصی (Specialty Coffee) محسوب میشوند. شکل و ساختار منحصر به فرد عربیکا نه تنها در کیفیت نوشیدنی نهایی نقش دارد، بلکه نمادی از تنوع زیستی و فرهنگ غنی کشت قهوه در جهان است.
برای خواندن مقاله بهترین ترکیب قهوه عربیکا و روبوستا کلیک کنید.
مشخصه اصلی قهوه عربیکا؛ طعم جذاب و پیچیده و کیفیت بالای آن است. طعم قهوه عربیکا تعادلی بین مزه شیرینی و ترشی است که با آن اسیدیته میگویند. و اغلب برعکس روبوستا ملایم است و اغلب با طعم یاد های میوهای و گلی همراه است. این قهوه دارای اسیدیته بالاتر است که تازگی را به قهوه میبخشد. همچنین این نژاد کمی ترش مزه است.
البته هر کدام از گونه ها و خاستگاه(منطقه کشت) این قهوه خودشان طعم و عطر مخصوص خود را دارند.
غلظت قهوه عربیکا سبک تا متوسط است و احساس نرمی و لطافت در دهان ایجاد میکند. ته مزه های طعمی پیچیدهای مانند شکلات، کارامل، و مغزها نیز در آن یافت میشود. برخلاف قهوه روبوستا، تلخی قهوه عربیکا ملایمتر است و با شیرینی و اسیدیته طبیعی آن تعادل دارد. به دلیل تعادل خوب بین شیرینی، اسیدیته و بدنه، و تنوع یادداشتهای طعمی، قهوه عربیکا برای بسیاری از قهوهدوستان جذاب و محبوب است.
همچنین پروفایل های طعمی گوناگونی مثل کاراملی، مرکباتی، میوه ای، آجیلی و… در این نژاد وچود دارد.
از دو نوع متداول دانه قهوه عربیکا و تیپیکا اولین تنوع کشف شد. بنابراین عربیکا به عنوان قهوه اصلی جهان جدید در نظر گرفته می شود. همچنین این یک تنوع کم بازده است که به دلیل کیفیت عالی فنجان آن ارزش دارد.
از طرف دیگر، گونه های بوربون از عربیکا اغلب به خاطرعطرهای پیچیده و متعادل خود جایزه می گیرند و بسیاری از جهش ها و زیرگروه های با کیفیت بالا را ایجاد کرده اند. چند جهش طبیعی عربیکا به عنوان Caturra ، San Ramon و Pacas شناخته می شود.
همچنین تعدادی از ارقام بوربون وجود دارد که متناسب با آب و هوا، محیط و ارتفاع منطقه ای تبلیغ شده اند. یکی از این موارد، انواع کوهستانی با ارزش است که فقط در ارتفاعات شکوفا می شود. نمونه های دیگر شامل Mundo Novo و Bourbon زرد است. برای مطالعه تفاوت قهوه عربیکا و روبوستا ادامه مقاله را مطالعه فرمایید.
مقالات دیگر
قهوه روبوستا (Coffea canephora) دومین گونه پرکشت قهوه در جهان است و به دلیل مقاومت بالایش در برابر آفات و شرایط آبوهوایی سخت شناخته میشود. دانههای روبوستا گردتر و کوچکتر از عربیکا هستند و طول آنها معمولاً بین ۶ تا ۸ میلیمتر است. شکل دانهها تقریباً کروی یا بیضی کوتاه است و شیار مرکزی آنها صافتر و کمانحناتر از عربیکاست. رنگ دانههای خام روبوستا اغلب سبز مایل به زرد یا خاکستری است که پس از برشتهکاری به طیف قهوهای تیره تا سیاه میرسد.
از نظر ساختاری، دانههای روبوستا سخت و چگالتر از عربیکا هستند و به دلیل رشد در ارتفاعات پایین (تا ۸۰۰ متر) و مناطق گرمسیری، بافتی متراکم و محکم دارند. این ویژگی باعث میشود در فرآیند برشتهکاری، حرارت به کندی جذب شود و تلخی و بدنۀ قویتری در قهوه ایجاد گردد.
روبوستا عموماً در کشورهایی مانند ویتنام، اندونزی، اوگاندا و هند کشت میشود و به دلیل کافئین بالا (۲.۲–۲.۷٪) و طعم خاکی و تلخ، بیشتر در ترکیب اسپرسو، قهوه فوری و مخلوط با عربیکا استفاده میشود. شکل گرد و کوچک دانههای روبوستا، همراه با مقاومت طبیعی آن، این گونه را به انتخابی ایدهآل برای تولید قهوههای مقرونبهصرفه و پرانرژی تبدیل کرده است.
طعم قهوه روبوستا قوی، تلخ و تند با اسیدیته پایین و بدنهای غلیظ است. این قهوه معمولاً نُتهای خاکی، چوبی و گاهی دودی دارد و در برخی موارد طعمهایی از آجیل یا کاکائو تلخ احساس میشود. میزان بالای کافئین آن باعث ایجاد حس گسی و تلخی شدیدتری نسبت به عربیکا میشود. روبوستا اغلب در اسپرسوها برای ایجاد کرمای غلیظتر و طعمی سنگینتر استفاده میشود.
مهمترین تفاوت های طاهری قهوه عربیکا و روبوستا در شکل دانه و اندازه آن هاست. دانه عربیکا بیضی تر و بزرگتر هستند در صورتی که روبوستا گرد تر و کوچک تر است. همچنین خط وسط دانه قهوه عربیکا منحنی ولی خط وسط روبوستا صاف است.
دیگر تفاوت های ظاهری عربیکا و روبوستا عبارتند از رنگ دانه ها و اندازه گیاه است.
– شکل دانه عربیکا: دانههای قهوه عربیکا معمولاً بیضی شکل و بزرگتر هستند. آنها دارای خط وسط منحنی و شکلی صافتر هستند.
– شکل دانه روبوستا: دانههای قهوه روبوستا گردتر و کوچکتر از دانههای عربیکا هستند. خط وسط دانههای روبوستا صاف و مستقیم است.
– عربیکا: دانههای خام عربیکا معمولاً رنگ سبز-آبی ملایمتری دارند.
– روبوستا: دانههای خام روبوستا رنگ سبز-زردی دارند که به وضوح قابل تمایز است.
– عربیکا: بوتههای عربیکا معمولاً ارتفاع بیشتری دارند و برگهای آنها بزرگتر و نازکتر است.
– روبوستا: بوتههای روبوستا کوتاهتر و مقاومتر هستند و برگهای آنها کوچکتر و ضخیمتر است.
– عربیکا: دانههای عربیکا دارای تراکم کمتر و ساختار سلولی پیچیدهتری هستند که باعث میشود در دمای پایینتر برشته شوند.
– روبوستا: دانههای روبوستا متراکمتر و مقاومتر هستند و نیاز به دمای بالاتری برای برشته شدن دارند.
پاسخ صحیح به این سؤال قدیمی این است که در درجه اول در ترجیحات و سلیقه خود پیدا شود! با این وجود، همانطور که قبلاً به تفاوت قهوه عربیکا و روبوستا اشاره شد، به نظر می رسد بیشتر علاقه مندان به قهوه به لطف نت های شیرین و نرم تر و رایحه ی مکرر میوه ای و شکلات، در مورد قهوه عربیکا به عنوان معتبرترین مورد موافق هستند. با این وجود، در حالی که مطمئناً قهوه محبوب تر است، دانه از گیاهان روبوستا، در حالی که تلخ تر است، جای خود را در قلب دوستداران قهوه دارند.
اگرچه اتیوپی عربیکا غالباً به عنوان بهترین قهوه های لذیذ در سراسر جهان در نظر گرفته می شود، اما برخی از قهوه های روبوستا ممکن است از نظر کیفیت آنها را رقیب کنند. تصمیم گیری در مورد اینکه کدام یک بدون شک بهترین تنوع از هر دیدگاه است بسیار غیرممکن است. مانند بسیاری از چیزهای دیگر در زندگی، همه چیز سلیقه است و در این حالت، در مواقع مخلوط ها، همانطور که می توانستید به دنبال یک عربیکا لذت بخش و روبوستا باشید!
قهوه عربیکا و روبوستا از نظر طعم، میزان کافئین و شرایط کشت تفاوتهای اساسی دارند. عربیکا طعمی ملایم، شیرین و میوهای با اسیدیته بالا دارد، در حالی که روبوستا قویتر، تلختر و با بدنهای غلیظتر است. میزان کافئین در روبوستا تقریباً دو برابر عربیکا بوده و این باعث تلخی و گسی بیشتر آن میشود. همچنین، عربیکا در ارتفاعات بالاتر رشد میکند و حساستر است، در حالی که روبوستا مقاومتر بوده و در شرایط سختتر کشت میشود.
محمدرضا آذرمند هستم باریستا و نویسنده مقالات تخصصی مرتبط با قهوه در سایت قهوه باندولینی.
علاقه مند به دنیای عطر و طعم قهوه.
تفاوت ها طعم یادهاش رو هم بنویسید
سلام هستش داخل مقاله
ترکیبی بزنین
قهوه 50 50 مثلا عالیه
سلام! بهترین ترکیب عربیکا و روبوستا از نظر شما چیه؟
خیلی مفید و کاربردی بود، من هربار برای سفارش قهوه دلخواهم مشکل داشتم
میشه روش های دم آوری مناسب هر کدوم هم بگین